Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση προβλέπεται ότι θα κυκλοφορούν επίσης πάνω από μισό εκατομμύριο ηλεκτρικά φορτηγά και λεωφορεία

Υψηλούς στόχους σχετικά με τον εξηλεκτρισμό του στόλου των επιβατηγών αυτοκινήτων αλλά και των φορτηγών και λεωφορείων περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση των υπουργείων Πειβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τα μέσα Ιουνίου.

Μάλιστα σύμφωνα με το ήπιο σενάριο εκτιμάται ότι το 2025 θα κυκλοφορούν 350.000 ηλεκτρικά αυτοκίνητα, λεωφορεία και φορτηγά ενώ σύμφωνα με το δραστικό σενάριο ο αντίστοιχος αιρθμός των ηλεκτρικών οχημάτων το 2025 υπολογίζεται σε πάνω από 1,1 εκατ. μονάδες!

Αντίστοιχα σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση το 2035 και με το ήπιο σενάριο ανάπτυξης θα κυκλοφορούν περίπου 1,1 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία ενώ σύμφωνα με το δραστικό σενάριο ο αντίστοιχος στόλος ηλεκτρικών οχημάτων θα προσεγγίζει τα 3 εκατ. μονάδες εκ των οποίων τα 2,3 εκατ. θα αφορούν σε αυτοκίνητα!

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση στοχευμένων πολιτικών και η ανάληψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας-ΥΠΕΝ, Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών -ΥΠΥΜΕ, και άλλα συναρμόδια Υπουργεία) και η στενή συνεργασία με φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, έχουν συντελέσει στην εκκίνηση του κλάδου της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα. Η πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια, όπως αυτή αποτυπώνεται σε:

• αριθμό ταξινομήσεων ηλεκτρικών οχημάτων στη χώρα, με το μερίδιο των ηλεκτρικών επί του συνόλου των νέων ταξινομήσεων επιβατηγών οχημάτων να αυξάνεται από 0,4% το 2019 σε 7,9% το 2022

• αριθμό εγκατεστημένων δημοσίως προσβάσιμων σημείων φόρτισης, με λιγότερα από 100 το 2019 σε περίπου 3.200 το 2022

• αριθμό φορέων που δραστηριοποιούνται στην αγορά, με περισσότερες από 35 πλέον εγγεγραμμένες εταιρίες στο Μητρώο φορέων της αγοράς ηλεκτροκίνησης είναι αξιοσημείωτη, ενώ υπάρχουν ακόμη πολλοί τομείς και θέματα που χρήζουν αντιμετώπισης για να διασφαλισθεί ότι η Ελλάδα θα επιτύχει τους βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους που έχουν τεθεί για την απανθρακοποίηση του κλάδου των μεταφορών.

Το παρόν Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση αναπτύχθηκε σε συμφωνία με όλους τους σχετικούς βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς για τη συνέχιση και την ενορχήστρωση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων καθώς και το σχεδιασμό νέων εργαλείων και πολιτικών. Ο γενικός στόχος του σχεδίου είναι η παροχή καθοδήγησης για την υποστήριξη της φάσης προώθησης της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα μέσω στοχευμένων επενδύσεων σε τρεις κύριες διαστάσεις οι οποίες αφορούν στον εξηλεκτρισμό των μεταφορών, στην ανάπτυξη υποδομών φόρτισης, και στην ανάπτυξη οικοσυστημάτων ηλεκτροκίνησης στη χώρα.

Ενόσω η Ελλάδα εισέρχεται στη φάση ανάπτυξης της αγοράς της ηλεκτροκίνησης, κρίνεται σημαντική η ανάπτυξη και των τριών διαστάσεων, ενώ είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η διατομεακή και διυπουργική συνεργασία. Για τα επόμενα έτη, ιδιαίτερη πρόκληση αποτελεί η αντιμετώπιση του εγγενούς διλήμματος της ανάγκης ανάπτυξης υποδομών φόρτισης και του ταυτόχρονου εξηλεκτρισμού των μεταφορών. Επιπλέον, η υλοποίηση των υποδομών φόρτισης προβλέπεται να καθοδηγείται από τον ιδιωτικό τομέα, ενώ ο δημόσιος τομέας θα ενορχηστρώνει, ενθαρρύνει και παρακολουθεί την ανάπτυξή τους, σε ευθυγράμμιση με το κανονιστικό πλαίσιο καθώς και θα δίδει το παράδειγμα με τον εξηλεκτρισμό π.χ. του στόλου υπηρεσιών του δημοσίου τομέα. Για την αύξηση του μεριδίου των ηλεκτρικών μέσων μεταφοράς, η Κυβέρνηση θα χρειαστεί επιπλέον να συνδυάσει μέτρα ανταποδοτικού και «συμμορφωτικού» χαρακτήρα για την παροχή κινήτρων στον ιδιωτικό τομέα ή στους τελικούς χρήστες και ταυτόχρονα να αποθαρρύνει τη χρήση των οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Η ανάπτυξη ενός στέρεου οικοσυστήματος ηλεκτροκίνησης για τη φάση υιοθέτησης απαιτεί, επιπλέον, διατομεακό συντονισμό και συνεργασία των ενδιαφερομένων μερών από τον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών, από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, καθώς και από τους εθνικούς, περιφερειακούς και δημοτικούς φορείς λήψης αποφάσεων της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας.

Ευρωπαϊκοί και εθνικοί στόχοι

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελληνική Κυβέρνηση έχουν καθορίσει συγκεκριμένους στόχους για το 2025, το 2030 και το 2050 σχετικά με τον εξηλεκτρισμό των οδικών και θαλάσσιων μεταφορών και την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης.

Οι σχετικές πολιτικές και οδηγίες της ΕΕ για την ηλεκτροκίνηση είναι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η δέσμη μέτρων "Fit for 55", η Οδηγία για τα Καθαρά Οχήματα (CVD - Clean Vehicle Directive), η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων που βρίσκεται σε στάδιο επικαιροποίησης καθώς και ο Κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων που βρίσκεται σε στάδιο επικαιροποίησης. Επιπλέον, ο εθνικός κλιματικός νόμος και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) περιλαμβάνουν επίσης λεπτομερείς στόχους για τον εξηλεκτρισμό των στόλων οχημάτων έως το 2030.

Συνολικά, εκτιμάται πως στην Ελλάδα ο αριθμός των επιβατικών αυτοκινήτων αναμένεται να ανέλθει σε 5,8 εκατομμύρια το 2050 και των μοτοσικλετών σε περίπου 2 εκατομμύρια. Στο ίδιο χρονικό σημείο, τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα αναμένεται να ανέλθουν σε 1,4 εκατομμύρια, τα μεσαία και βαρέα σε 225.000 και τα λεωφορεία σε περίπου 46.000 μονάδες.

Τα μελλοντικά σενάρια για την προοπτική εξηλεκτρισμού του κάθε τύπου οχήματος βασίζονται στα στατιστικά στοιχεία του ελληνικού στόλου για την περίοδο 2010-2021.

Οι προβλέψεις για τον στόλο Η/Ο στην Ελλάδα περιλαμβάνουν τους ακόλουθους τύπους οχημάτων:

▪ Επιβατικά αυτοκίνητα (ιδιωτικά ελαφρά, διαφοροποιημένα μεταξύ αμιγώς ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών / PHEV)

▪ Εμπορικά ελαφρά οχήματα

▪ Οχήματα μεσαίου και βαρέως τύπου

▪ Λεωφορεία

▪ Μοτοσικλέτες

Οι προβλέψεις για τα λεωφορεία, τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα και τις μοτοσικλέτες βασίζονται στη μέση αύξηση του στόλου με έτος αναφοράς το 2010, ενώ οι εκτιμήσεις για τις νέες ταξινομήσεις επιβατικών αυτοκινήτων και ελαφρών ιδιωτικών και επαγγελματικών οχημάτων λαμβάνονται απευθείας από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Βάσει του συνολικού μεγέθους των στόλων οχημάτων που αναφέρεται ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη τα σενάρια εξηλεκτρισμού, εκτιμάται πως το 2035, συνολικά, ο ελληνικός στόλος οχημάτων αποτελείται από σχεδόν 2,9 εκατομμύρια ηλεκτροκίνητα οχήματα, κυρίως επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά!

Συνολικά, το χάσμα μεταξύ του Σεναρίου Αναφοράς χωρίς κίνητρα μετά το τέλος του 2023 και του Δραστικού Σεναρίου 2035 οδηγεί σε έλλειμμα περίπου 1 εκατομμυρίου Η/Ο για το 2030 και 2,5 εκατομμυρίων Η/Ο το 2050.

Οι προβλέψεις για τα Η/Ο υπό τα διαφορετικά σενάρια υποδηλώνουν ότι:

• η μη ενεργητική ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς Η/Ο στο Σενάριο Αναφοράς σημαίνει ότι οι στόχοι για το 2035 δεν θα επιτευχθούν, εκτός εάν τα κίνητρα αγοράς Η/Ο καταφέρουν να γεφυρώσουν το χάσμα στο συνολικό κόστος ιδιοκτησίας για να επιτευχθούν οι ελληνικοί και οι ευρωπαϊκοί στόχοι

• κρίνεται επιτακτικό οι στόχοι της ΕΕ, για τα επιβατικά αυτοκίνητα και τα ελαφρά επαγγελματικά, να ληφθούν σοβαρά υπόψη στο Δραστικό Σενάριο για το 2035 και

• οι φορείς εκμετάλλευσης στόλων οχημάτων δημόσιας χρήσης πρέπει να διαθέτουν τη δυνατότητα αγοράς ηλεκτρικών λεωφορείων και βαρέων επαγγελματικών οχημάτων για να είναι δυνατή η επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα Καθαρά Οχήματα.

Με βάση το Δραστικό Σενάριο, περισσότερα από 8,8 εκατομμύρια οχήματα θα είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών το 2050, τα οποία αντιστοιχούν στο 93% του συνολικού στόλου. Για λόγους σύγκρισης, το σενάριο κατά ΕΣΕΚ (NECP) επιτυγχάνει μερίδιο περίπου 74% των οχημάτων μηδενικών εκπομπών το 2050.