Με ιστορία που ξεπερνά τον έναν αιώνα, τα ταπεινά ταμπούρα συνεχίζουν να βρίσκονται ανάμεσά μας και όλα δείχνουν ότι θα εξακολουθήσουν να το κάνουν για πολλά χρόνια ακόμη.

Ένα κλειστό κυλινδρικό «τύμπανο» με δύο συνήθως σιαγόνες μέσα του, οι οποίοι εκτείνονται και πιέζουν εσωτερικά τα κοίλα τοιχώματα του κυλίνδρου δημιουργώντας τριβή και κατά συνέπεια επιβράδυνση.

Αυτό είναι με λίγα λόγια το ταπεινό ταμπούρο, ο τύπος φρένου που χρησιμοποιείται στα συστήματα πέδησης των αυτοκινήτων και των μοτοσικλετών εδώ και περισσότερα από 120 χρόνια.

Αν και κάποια στιγμή φάνηκε ότι θα μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, το ταμπούρο συνεχίζει να ζει και να βασιλεύει και σήμερα με μέλλον λαμπρό και στη νέα εξηλεκτρισμένη εποχή των αυτοκινήτων. Ας δούμε μαζί τι χρειάζεται να γνωρίζουμε γι΄ αυτό παρακάτω.

Οι αγώνες που... απειλούν το είδος

Από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα και μέχρι περίπου τα μέσα της 10ετίας του '50, η αξία του ταμπούρου ως φρένου σε κάθε τύπο οδικού οχήματος ήταν αδιαμφισβήτητη. Το δισκόφρενο που ξεκίνησε επίσης την... καριέρα του επίσης στις αρχές του 20ου αιώνα, αν και θεωρητικά είχε πλεονεκτήματα, δεν μπορούσε ακόμη να δείξει τις δυνατότητες του, λόγω των περιορισμών που έθετε η διαθέσιμη τότε τεχνολογία, ειδικά στην κατεργασία των μετάλλων.

Με τους αγώνες να εξελίσσουν το είδος, τα πάντα άλλαξαν τη 10ετία του '50 όταν η Jaguar χρησιμοποίησε δισκόφρενα στη θρυλική πλέον Jaguar C-Type και κέρδισε τις 24 ώρες του Le Mans, όταν όλα τα υπόλοιπα αγωνιστικά έφεραν ταμπούρα και στους τέσσερεις τροχούς.

Ήταν μάλιστα το πρώτο αυτοκίνητο στο θρυλικό αγώνα που κατάφερε να σημειώσει μέση ωριαία στο γύρο πάνω από 160 χιλιόμετρα την ώρα χάρη στην ανωτερότητα που προέκυπτε από τη χρήση των δισκόφρενο. Μόλις δύο χρόνια μετά και ενώ είχαν προηγηθεί και κάποιοι άλλοι κατασκευαστές που τα έβαλαν σε περιορισμένη παραγωγή, η Citroen ήταν η πρώτη που τα έφερε στη μαζική παραγωγή με την εμβληματική DS.

Από τότε, με αργά και σταθερά βήματα, τα δισκόφρενα κατάφεραν να εκτοπίσουν από τον εμπρός άξονα τα ταμπούρα, που θεωρούνταν πλέον παρωχημένα και σήμερα αποτελούν το αδιαμφησβήτητο στάνταρ σε όλα τα αυτοκίνητα. Ωστόσο όπως περίμεναν οι περισσότεροι, τα ταμπούρα όχι μόνο δεν σταμάτησαν να παράγονται αλλά υπάρχουν ανάμεσα μας μέχρι σήμερα, στους τέσσερεις αλλά και τους δύο τροχούς και «ατενίζουν» με αισιοδοξία και το μέλλον για πολύ συγκεκριμένους λόγους.

Πού είναι αποτελεσματικά τα ταμπούρα και πού όχι;

Ο κυριότερος λόγος που τα ταμπούρα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται από τους κατασκευαστές είναι το σημαντικά χαμηλότερο κόστος τους σχέση με τα δισκόφρενα, το οποίο προκύπτει και από το γεγονός ότι για την κατασκευή τους δεν απαιτούνται μέταλλα και υλικά αντίστοιχης ποιότητας με εκείνα για την κατασκευή της δισκόπλακας και της δαγκάνας. Άρα η αποτελεσματικότητα τους προκύπτει κυρίως από το περιορισμό του κόστους.

Ταμπούρο vs δισκόφρενο

Ένα ταμπούρο είναι σε θέση να παράξει το ίδιο επίπεδο επιβραδυντικής ισχύος με ένα αντίστοιχων προδιαγραφών δισκόφρενο. Εκεί που χάνει κατά κράτος σε σχέση με το τελευταίο είναι η διάρκεια στην απόδοση. 

Λόγω κατασκευής, το «ανοιχτού τύπου» δισκόφρενο μπορεί και αερίζεται με αποτέλεσμα να κρατά υπό έλεγχο τη θερμοκρασία που αναπτύσσεται από την τριβή των εξαρτημάτων του, ενώ το «κλειστού τύπου» ταμπούρο δεν μπορεί να το κάνει αυτό. Ένα ακόμη σημείο που το ταμπούρο υστερεί σε σχέση με το δισκόφρενο είναι η αίσθηση που λαμβάνει ο οδηγός αφού το δισκόφρενο υπερτερεί κατά κράτος σε αυτό το σημείο.

Το βάρος και ο όγκος παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο αφού για να φτάσει ένα ταμπούρο την απόδοση ενός ισχυρού δισκόφρενου θα πρέπει να μεγαλώσει σημαντικά σε διαστάσεις. Αυτό κάνει ανέφικτη την τοποθέτησή του στον εμπρός άξονα, ο οποίος αναλαμβάνει και το κύριο μέρος της επιβράδυνσης ενός σύγχρονου αυτοκινήτου.

Γιατί τα χρησιμοποιούν ακόμη οι κατασκευαστές

Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν ακόμη τα ταμπούρα συνήθως στον πίσω άξονα αυτοκινήτων πόλης και μικρομεσαίων, κάτι που το κάνουν, όπως προαναφέραμε για λόγους περιορισμού του κόστους.

Επίσης με τις περιβαλλοντικές ανησυχίες να αυξάνονται και στον κόσμο των τεσσάρων τροχών, τα ταμπούρα υπερτερούν και στο γεγονός ότι δεν απελευθερώνουν ρύπους στην ατμόσφαιρα, λόγω κλειστού σχεδιασμού, με τη σκόνη που δημιουργείται από την φθορά των υλικών τριβής να «φυλάσσεται» μέσα στο τύμπανο και να συλλέγεται κατά τη συντήρησή του. Από την άλλη τα δισκόφρενα, λόγω φθοράς στα τακάκια και στους δίσκους απελευθερώνουν τους ρύπους τους απευθείας στην ατμόσφαιρα.

Τα ταμπούρα δείχνουν να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και στα ηλεκτρικά μοντέλα που χρησιμοποιούν και τα ηλεκτρικά μοτέρ τους για να επιβραδύνουν και έτσι δεν απαιτείται στον πίσω άξονα η μεγαλύτερη διάρκεια στην απόδοση που φέρνει μαζί του ένα δισκόφρενο αφού το ταμπούρο δεν «πιέζεται» σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Δείτε επίσης