Τι περιλαμβάνει το αναλυτικό σχέδιο της Κομισιόν για τους εταιρικούς στόλους αυτοκινήτων.

Στο στόχαστρο της Κομισιόν έχουν βρεθεί οι εταιρικοί στόλοι αυτοκινήτων οι οποίοι αποτελούν και το 60% του συνόλου των πωλήσεων στα καινούρια αυτοκίνητα ώστε να μπορέσει να επιτευχθεί πιο γρήγορα η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση.

Το σχέδιο της Κομισιόν περιλαμβάνει κατάργηση όλων των φοροελαφρύνσεων και φοροαπαλλαγών στα εταιρικά αυτοκίνητα βενζίνης, diesel, υβριδικών και Plug-in Hybrid και διατήρηση ή ακόμη και ενίσχυση των φοροαπαλλαγών στα αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα.

Επίσης περιλαμβάνει πρωτοβουλία για την ενίσχυση των οχημάτων μηδενικών εκπομπών οχήματα σε μεγάλους συγκοινωνιακούς κόμβους όπως λιμάνια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και αεροδρόμια αλλά και δράσεις για ηλεκτρικά Ταξί.

Οι εταιρικοί στόλοι στο επίκεντρο της ΕΕ

Η αυτοκινητοβιομηχανία είναι ο βασικός κινητήρας της ευρωπαϊκής ευημερίας, καινοτομίας και ανάπτυξης. Ως σημειώνει το Σχέδιο Δράσης για την Αυτοκινητοβιομηχανία της Κομισιόν, ο κλάδος βρίσκεται σε πλήρη μετάβαση, αντιμετωπίζοντας διαρθρωτικές εξελίξεις αλλάζει με πρωτοφανή ταχύτητα και μέγεθος τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες, λόγω της επιταχυνόμενης στροφής προς την κινητικότητα μηδενικών εκπομπών και την αυξανόμενη ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας. Τα μελλοντικά οχήματα θα είναι ολοένα και πιο καθαρά, συνδεδεμένα και αυτοματοποιημένα.

Επί του παρόντος, υπάρχουν σχεδόν 290 εκατομμύρια οχήματα κινούνται στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Μόνο 6 εκατομμύρια από αυτά είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών. Οι πωλήσεις εταιρικών οχημάτων, δηλαδή οχήματα που αγοράζονται από νομικά πρόσωπα και όχι από φυσικά πρόσωπα, αποτελούν περίπου το 60% των ταξινομήσεων αυτοκινήτων στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε μέτρα ληφθούν έναντι των εταιρικών στόλων μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στη συνολική αγορά.

Από το 2035 και μετά, θα επιτρέπεται να ταξινομούνται μόνο καινούρια αυτοκίνητα με μηδενικές εκπομπές ενώ για τα βαρέα οχήματα, οι ολοένα και πιο αυστηροί στόχοι καταλήγουν σε 90% CO2 μείωση των εκπομπών από το 2040 και μετά, ενώ όλα τα νέα αστικά λεωφορεία θα πρέπει να είναι μηδενικές εκπομπές από το 2035. Αυτά τα μέτρα θα πρέπει τώρα να συμπληρωθούν με κατάλληλα κίνητρα στη ζήτηση για οχήματα μηδενικών εκπομπών, όπου η υποστήριξη των εταιρικών οχημάτων παίζει καθοριστικό ρόλο.

Η επιτάχυνση της απορρόφησης οχημάτων μηδενικών εκπομπών σε εταιρικούς στόλους μπορεί να ωφελήσει την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία και να συμβάλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητάς της σε αυτό το κομβικό σημείο στιγμή. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών στις μεταφορές λόγω των υψηλότερων χιλιομέτρων που διανύουν τα εταιρικά οχήματα.

Οι μεταφορές αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ και συμβάλλει σημαντικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Σε αστικές περιοχές, ορισμένες από τις οποίες έχουν θεσπιστεί ολοένα πιο στενές ζώνες χαμηλών εκπομπών, ο αντίκτυπος των οχημάτων μηδενικών εκπομπών στη βελτίωση του αέρα η ποιότητα είναι πολύ έντονος. Ως εκ τούτου, η επιτάχυνση της απορρόφησης οχημάτων μηδενικών εκπομπών ωφελεί τη μείωση της ρύπανσης και την υγεία των πολιτών μας.

Τι εξετάζεται για τους εταιρικούς στόλους

Η αύξηση του μεριδίου των οχημάτων μηδενικών εκπομπών στους εταιρικούς στόλους μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη όσον αφορά τις μειώσεις εκπομπών, την ανταγωνιστικότητα για τους ευρωπαίους κατασκευαστές αυτοκινήτων και θα πρέπει να συνοδεύονται από επαρκείς αλλά δίκαιες πολιτικές.

Υπάρχουν δράσεις που μπορεί να ληφθούν σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για διαφορετικούς τύπους εταιρικούς στόλους και να αποφέρουν άμεσα οφέλη, αλλά μια νομοθετική πρωτοβουλία μπορεί να προσφέρει το αναγκαίο νομικό πλαίσιο μακροπρόθεσμα σε ολόκληρο τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Στις προπαρασκευαστικές εργασίες για τη νομοθετική πρωτοβουλία που θα παρουσιαστεί έως το τέλος του 2025, η Επιτροπή θα βασιστεί στα αποτελέσματα της ανοικτής δημόσιας διαβούλευσης συνολικά προβλήματα και καταλληλότητα πιθανών μέτρων που έλαβε η Επιτροπή ήδη το 2024.

Κατά τη διαβούλευση αυτή, δεν προέκυψε σαφής συναίνεση όσον αφορά το εύρος και το είδος του μέτρου για πιθανή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Τα αποτελέσματα της Ανοιχτής Δημόσιας Διαβούλευσης, καθώς και η τα αποτελέσματα των διαλόγων για την αυτοκινητοβιομηχανία που πραγματοποιήθηκαν τον τελευταίο μήνα, υπογραμμίζουν τη σημασία του διαρκής διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα ξεκινήσει διάλογο υψηλού επιπέδου με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, ξεκινώντας από το δεύτερο τρίμηνο του 2025, για να συζητήσουν σχετικά μέτρα και επιλογές για δράση για τους εταιρικούς στόλους, καθώς και τη δυναμική και τις ανάγκες της αγοράς. Αυτό θα παρέχει το δυνατότητα περαιτέρω ανταλλαγών και συνεργασίας για την ενεργοποίηση όλων των σχετικών παραγόντων σε εθνικό επίπεδο και ευρωπαϊκό επίπεδο για ταχεία απορρόφηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών σε εταιρικούς στόλους.

Κατά την προετοιμασία της νομοθετικής πρωτοβουλίας, η Επιτροπή θα εξετάσει διάφορες πτυχές, συμπεριλαμβανομένου του τύπου των εταιρικών οντοτήτων, των οχημάτων και των στόλων που πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, των επιπτώσεων στην ατμοσφαιρική ρύπανση, την εδαφική διάσταση, την αξιολόγηση των τεχνολογιών καθώς και την ανάγκη διασφάλισης ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα τις Μικρομεσαίων– που αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία για ορισμένους τύπους εταιρικών οχημάτων – σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Πυξίδα ανταγωνιστικότητας.

Είναι σημαντικό οι επιλογές να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις περιφερειακές και άλλες ιδιαιτερότητες και να αναγνωρίζουν ότι οποιαδήποτε τέτοια μέτρα πρέπει να συμβαδίζουν με τα κατάλληλα κίνητρα και την συνολική οικονομική δυνατότητα για την ανάπτυξη επαρκών υποδομών επαναφόρτισης.

Η απορρόφηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών στους εταιρικούς στόλους θα βοηθηθεί επίσης στην αντιμετώπιση και την αποτελεσματικότερη χρήση της υποστήριξης αγορών σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με τη δράση που ανακοινώθηκε από την Κομισιόν για την αυτοκινητοβιομηχανία με το οποίο η Επιτροπή σκοπεύει να συνεργαστεί στενά κράτη μέλη σχετικά με τα φορολογικά καθεστώτα και τα κίνητρα για εταιρικά αυτοκίνητα. Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν, όπου χρειάζεται, γρήγορα δράση για τη δημιουργία ευνοϊκών δημοσιονομικών συνθηκών για οχήματα μηδενικών εκπομπών.

Το παράδειγμα του Βελγίου

Ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο το φορολογικό σύστημα μπορεί να προσαρμοστεί ώστε να αυξηθεί το μερίδιο των μηδενικών εκπομπών στα εταιρικά οχήματα είναι το Βέλγιο, το οποίο έχει μεταρρυθμίσει το σύστημα εταιρικών αυτοκινήτων του από το 2021 με την προώθηση της υιοθέτησης οχημάτων μηδενικών εκπομπών και μείωση των φορολογικών πλεονεκτημάτων για τα παραδοσιακά οχήματα με κινητήρα εσωτερικής καύσης (ICE) και plug-in υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα (PHEV). Οι κύριοι μοχλοί ήταν:

- αλλαγές στη φορολογική έκπτωση του κόστους του οχήματος, περιορίζοντας σταδιακά την έκπτωση όλων των δαπανών για οχήματα χωρίς μηδενικές εκπομπές, που αποκτήθηκαν μεταξύ 1 Ιουλίου 2023 και 31 Δεκεμβρίου 2025, για να φτάσει το 0% έως το 2028 μεταξύ των οποίων και τα έξοδα καυσίμων (βενζίνη ή ντίζελ) καυσίμων που χρησιμοποιούνται σε PHEV, που αποκτώνται από το 2023 και μετά έως 50%, ενώ η έκπτωση 100% παραμένει για οχήματα μηδενικών εκπομπών και για χρήση ηλεκτρικής ενέργειας!

- τροποποίηση των τιμών αναφοράς εκπομπών CO2 που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του φορολογητέου όφελους σε είδος για ιδιωτική χρήση εταιρικών αυτοκινήτων για να αντικατοπτρίζει το μείωση των μέσων εκπομπών των νέων ταξινομημένων αυτοκινήτων στο Βέλγιο.

Ενώ η μεταρρύθμιση εφαρμόζεται σταδιακά, από το 2024 οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο Βέλγιο έχουν αυξηθεί δραστικά, έχοντας τριπλασιαστεί κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών. Να τονίσουμε ότι το Βέλγιο είναι η τρίτη μεγαλύτερη αγορά στην Ευρώπη για οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων, σε συνολικές πωλήσεις.

Επίσης οι υποδομές φόρτισης επεκτάθηκαν μαζικά στο Βέλγιο τα τελευταία τρία χρόνια, ακόμη πιο γρήγορα από τις πωλήσεις οχημάτων, με τους σταθμούς ταχυφόρτισης να έχει αυξηθεί σχεδόν 10 φορές. Το βελγικό παράδειγμα δείχνει ότι η στοχευμένη εστίαση στην τροποποίηση των υφιστάμενων δημοσιονομικών μέτρων μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στη συνολική αγορά.

Ορισμένα κράτη μέλη εισήγαγαν μέτρα ταχείας απόσβεσης ως κίνητρο για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων. Ένα από τα καλά παραδείγματα είναι η Ισπανία, όπου τα καθαρά οχήματα και οι σταθμοί φόρτισης τέτοιων οχημάτων μπορούν να αποσβένονται. Η απόσβεση είναι διαθέσιμη για φορολογικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 και ισχύει για νέες επενδύσεις που ξεκινούν στις φορολογικές περιόδους που ξεκινούν το 2024 και 2025.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η Τσεχία, όπου όσα καθαρά οχήματα αποκτήθηκαν και τέθηκαν σε χρήση την περίοδο από 1η Ιανουάριου 2024 έως 31 Δεκεμβρίου 2028 μπορούν να αποσβεστούν σε 2 χρόνια. Η απόσβεση περιορίζεται στο 60% της τιμής κτήσης τους πρώτους 12 μήνες και έως 40% για τους επόμενους 12 μήνες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ανοιχτής Δημόσιας Διαβούλευσης αποδεικνύεται ότι τα καθεστώτα φορολογίας των εταιρικών οχημάτων έχουν μεγάλη επίδραση.

Η πείρα δείχνει ότι οι αναθεωρήσεις του φορολογικού πλαισίου για την εξασφάλιση πιο ευνοϊκής θέσης οχημάτων μηδενικών εκπομπών σε εταιρικούς στόλους σε σχέση με plug-in hybrid οχήματα, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των πωλήσεων αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Επιπλέον, στη διαβούλευση επισημάνθηκαν ειδικά καθεστώτα στήριξης και λειτουργικά κίνητρα (εξαιρέσεις από περιορισμούς πρόσβασης, διόδια ή συνθήκες στάθμευσης καθώς και συστήματα κοινωνικής μίσθωσης) ως αποτελεσματικά, ιδίως για εταιρείες ενοικίασης και εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, μεγάλους στόλους logistics και εταιρικά αυτοκίνητα.

Παραδείγματα καλής πρακτικής στα ηλεκτρικά Ταξί

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην Ευρώπη, όπου οι δημοτικές ή περιφερειακές αρχές έχουν θεσπίσει ειδικούς κανονισμούς που απαιτούν λειτουργίες μηδενικών εκπομπών από στόλους ταξί, για να προστατεύσουν το κλίμα να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα.

Το Αμβούργο έχει θέσει έναν συγκεκριμένο στόχο για τις λειτουργίες ταξί. Τα ταξί που έχουν εγγραφεί πρόσφατα θα πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά, έτσι ώστε έως το 2030, να έχει εξηλεκτριστεί ολόκληρος ο στόλος ταξί που λειτουργεί στο Αμβούργο.

Αυτό θα επιτευχθεί πρωτίστως μέσω της διαδικασίας αδειοδότησης, όπου οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να αποδείξουν τη συμμόρφωσή τους πριν λάβουν ή ανανεώσουν τις άδειες λειτουργίας τους.

Το Αμβούργο παρέχει επίσης οικονομική στήριξη, όπως επιδοτήσεις για την αγορά μηδενικών εκπομπών οχήματα και εγκατάσταση κατάλληλης υποδομής φόρτισης ή ανεφοδιασμού με υδρογόνο.

Στο Άμστερνταμ έως το τέλος του 2025 όλα τα ταξί που λειτουργούν στις απαγορευμένες περιοχές του κέντρου της πόλης θα πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά όπως επίσης και όλες οι νέες άδειες θα πρέπει να αφορούν σε οχήματα με μηδενικές εκπομπές. Μέχρι το 2030, η πόλη σκοπεύει να επεκτείνει αυτή την απαίτηση σε όλα τα ταξί που λειτουργούν σε όλο το δήμο. Για να βοηθήσει τους ιδιοκτήτες ταξί στη μετάβαση, η τοπική κυβέρνηση προσφέρει επιδοτήσεις και άλλες μορφές υποστήριξης, όπως χαμηλή χρέωση φόρτισης αλλά και έμφαση στην επέκταση των σημείων ταχείας φόρτισης.

Το παράδειγμα της Αστυπάλαιας

Η Αστυπάλαια, ένα ελληνικό νησί του Νοτίου Αιγαίου, υφίσταται μια πρωτοποριακή μεταμόρφωση σε ένα «Έξυπνο & Αειφόρο Νησί» μέσα από μια φιλόδοξη συνεργασία της Ελληνικής κυβέρνησης και του ομίλου Volkswagen. Ξεκίνησε το 2020 και το πιλοτικό έργο στοχεύει στην αντικατάσταση του συμβατικού στόλου του νησιού με ηλεκτρικά οχήματα ενώ επίσης προβλέπει την ενίσχυση των e-scooters αλλά και ηλεκτρικών ποδηλάτων μέσω ενοικίασης αλλά και μιας νέας υπηρεσίας κοινής χρήσης βόλτας κατά παραγγελία που χρησιμοποιεί ηλεκτρικά οχήματα. Η υποδομή φόρτισης έχει επεκταθεί σημαντικά, ενώ τα ηλιακά πάρκα κατασκευάζονται για να τροφοδοτούν τον αυξανόμενο αριθμό ηλεκτρικών οχημάτων με καθαρή ενέργεια. Η πρωτοβουλία έχει συγκέντρωσε σημαντική προσοχή, αποδεικνύοντας πώς μπορούν να μετακινηθούν τα μικρότερα νησιά που εξαρτώνται από το diesel προς την ανανεώσιμη ενέργεια και την κινητικότητα χωρίς άνθρακα. Οι συνεχείς πρωτοβουλίες της Αστυπάλαιας τονίζουν τη μετάβασή της στον αειφόρο τουρισμό, προσφέροντας ένα πραγματικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η ηλεκτροκίνηση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι εκσυγχρονισμένες δημόσιες συγκοινωνίες μπορούν να δημιουργήσουν έναν «πράσινο» ταξιδιωτικό προορισμό.

Τι μπορεί να γίνει σήμερα

Η αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων χρειάζεται τώρα ενίσχυση της ζήτησης. Υπάρχουν διάφορες ενέργειες που έχουν ήδη ληφθεί σήμερα από διαφορετικούς παράγοντες σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την επιτάχυνση της μετάβασης σε οχήματα μηδενικών εκπομπών στους εταιρικούς στόλους. Αυτές οι ενέργειες θα συμπληρώσει η νομοθετική πρόταση που ετοιμάζει η Επιτροπή και θα εφαρμοστεί στο τέλος του 2025 για τους εταιρικούς στόλους.

Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη υποστηρίζουν την αγορά εταιρικών αυτοκινήτων με περισσότερα από 40 ευρώ δισεκατομμύρια ετησίως μέσω επιδοτήσεων ή φορολογικής μεταχείρισης (μειώσεις ή εξαιρέσεις από φόρος ταξινόμησης, ετήσιος φόρος οχημάτων κ.λπ.), με το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού να χρησιμοποιείται για συμβατικά οχήματα.

Επί του παρόντος, υπάρχουν επιδοτήσεις και δημοσιονομικά καθεστώτα που δεν υποστηρίζουν τη μετάβαση των εταιρικών στόλους προς οχήματα μηδενικών εκπομπών. Σε αρκετά κράτη μέλη οι φοροαπαλλαγές από τη χρήση εταιρικών οχημάτων βενζίνης ή diesel είναι παρόμοιες με εκείνες των ηλεκτρικών οχημάτων ενώ σε ορισμένες άλλες ισχύουν υψηλότερα φορολογικά οφέλη για την αγορά και τη λειτουργία ενός συμβατικού όχημα.

Η αλλαγή αυτών των δημοσιονομικών καθεστώτων μπορεί να έχει έναν γρήγορο και αποφασιστικό ρόλο στη μετάβαση στα οχήματα μηδενικών εκπομπών στους εταιρικούς στόλους, καθώς η φορολογική μεταχείριση των διαφορετικών οχημάτων είναι ένα από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές των επιχειρήσεων.

Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να καταστούν τα συστήματα ευνοϊκότερα σε επιλογές ηλεκτρικών αυτοκινήτων, είτε από τη δύο μείωση των συγκριτικών οφελών για τα συμβατικά οχήματα ή βελτίωση των φοροαπαλλαγών σε οχήματα μηδενικών εκπομπών. Τα οφέλη από στοχευμένες αλλαγές στη δημοσιονομική αντιμετώπιση των συμβατικών εταιρικών οχήματα είναι ιδιαίτερα ορατά στο Βέλγιο.

Αυτό μπορεί επίσης να επιτευχθεί στον τομέα του ΦΠΑ με την τροποποίηση της Οδηγίας ΦΠΑ προκειμένου να μειωθεί το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ για τα συμβατικά οχήματα.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης ότι οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις προσφέρουν ευρείες και ευέλικτες ευκαιρίες για τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν δραστηριότητες που συμβάλλουν στην απορρόφηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών, μεταξύ άλλων με τη μείωση των φόρων για την αγορά ή τη μίσθωση τέτοιων οχημάτων, όπως καθώς και την υποστήριξη της απαραίτητης υποδομής επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού. Η Επιτροπή είναι ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση αυτών των ευκαιριών.

Τέτοια δημοσιονομικά μέτρα θα μπορούσαν να συμπληρωθούν την κατάργηση πληρωμής διοδίων ή τελών κυκλοφορίας από τους ιδιοκτήτες ηλεκτρικών αυτοκινήτων ή με την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του τομέα των οδικών μεταφορών.

Η Κομισιόν επίσης θα θεσπίσει και τον «πράσινο ΦΠΑ» που έχει προγραμματιστεί για 2026, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο σταδιακής κατάργησης της έκπτωσης του ΦΠΑ που σχετίζεται με τα συμβατικά οχήματα.

Έως το τρίτο τρίμηνο του 2025, η Επιτροπή θα ξεκινήσει μια πρωτοβουλία με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης του οχήματα μηδενικών εκπομπών σε επιλεγμένους στόλους ενοικίασης αεροδρομίων, ενώ σε δεύτερο χρόνο θα συμπεριληφθούν και άλλοι κόμβοι κινητικότητας όπως οι σιδηροδρομικοί σταθμοί.

Διαβάστε επίσης