Ενώ στην Ελλάδα φαντάζει παράξενο ή και επικίνδυνο να επιβιβάζεις αγνώστους στο αυτοκίνητό σου, σε άλλη χώρα αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας και θεσμοθετημένο ως απαραίτητο μέσο μετακίνησης, όντας μέρος του εθνικού συστήματος συγκοινωνιών.
Από μικρή ηλικία, οι περισσότεροι μαθαίνουμε να αποφεύγουμε να μπούμε σε αυτοκίνητο με ξένους ή να πάρουμε κάποιον από το δρόμο που κάνει οτοστόπ. Ωστόσο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και συγκεκριμένα στο μεγαλύτερο νησί της Καραϊβικής, την Κούβα, η επιβίβαση σε οχήματα αγνώστων αποτελεί αναγκαία λύση για χιλιάδες πολίτες.
Από τη δεκαετία του 1990 έως τις αρχές του 2000, όταν το σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών βρισκόταν στα πρόθυρα κατάρρευσης, οι κουβανικές αρχές εισήγαγαν έναν ιδιαίτερο νόμο. Τα κρατικά οχήματα οφείλουν να σταματούν και να παραλαμβάνουν πεζούς που κάνουν οτοστόπ, εφόσον κινούνται στην ίδια κατεύθυνση. Ακόμη και πολλοί ιδιώτες οδηγοί συμμετέχουν στο συγκεκριμένο σύστημα.
BUY NOW
Η πρακτική είναι τόσο διαδεδομένη που έχει αποκτήσει και όνομα: «ir con la botella», δηλαδή «πίνω από το μπουκάλι», καθώς η χειρονομία των οτοστοπατζήδων θυμίζει τη συγκεκριμένη κίνησ.
Η διαδικασία λειτουργεί συστηματικά, παρόμοια με τα υπόλοιπα μέσα μαζικής μεταφοράς. Υπάρχουν οργανωμένα σημεία, τα λεγόμενα «punto amarillo» (κίτρινα σημεία), όπου κυβερνητικοί υπάλληλοι με κίτρινες στολές ρωτούν τους επιβάτες πού πάνε, οι οποίοι πρώτα έχουν πληρώσει ένα μικρό αντίτυπο της τάξεως του ενός 1 πέσο (0,04 λεπτά), και τους επιβιβάζουν σε περαστικά οχήματα που πηγαίνουν στον ίδιο προορισμό.
Παρόλα αυτά, η καθημερινή εμπειρία δεν είναι πάντα ρόδινη. Οι κάτοικοι τονίζουν πως, παρόλο που το οτοστόπ είναι συχνό, απαιτεί και γνώση των άτυπων κανόνων, όπως πού να σταθείς, πόσο να πληρώσεις και πότε να αποφύγεις κάποιο όχημα. Μάλιστα κάποιοι οδηγοί εκμεταλλεύονται την κατάσταση, σταματώντας σε μη επίσημα σημεία για να ζητήσουν υψηλότερο κόμιστρο, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου επιτήδειοι ληστεύουν όσους μπαίνουν στο αυτοκίνητο τους.
Η ρίζα του φαινομένου εντοπίζεται στην οικονομική κρίση που προκάλεσε η αποχώρηση της Σοβιετικής Ένωσης από την Κούβα το 1991. Η χώρα εξαρτιόταν σε τεράστιο βαθμό από το σοβιετικό πετρέλαιο, το οποίο κάλυπτε το 75% της ενεργειακής της κατανάλωσης. Μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού μπλοκ και υπό την πίεση του εμπάργκο των ΗΠΑ, η Κούβα βίωσε μια από τις πιο σκληρές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της, τη λεγόμενη «Ειδική Περίοδο εν καιρώ ειρήνης».
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα δημόσια μέσα μεταφοράς εξαφανίστηκαν λόγω έλλειψης καυσίμων. Ελάχιστοι πολίτες είχαν ιδιωτικά οχήματα, ενώ η κυβέρνηση διέθετε σχεδόν όλα τα μέσα μεταφοράς. Το οτοστόπ, συνεπώς, ήταν η μοναδική εναλλακτική.
