Το μνημόνιο συνεννόησης που υπεγράφη καθιερώνει στενή συνεργασία σε πέντε βασικούς τομείς.

Η ΕΕ, από κοινού με το Βασίλειο της Νορβηγίας, υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης για τη δρομολόγηση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη βιώσιμων αλυσίδων αξίας πρώτων υλών και συσσωρευτών. Πρόκειται για σημαντικό δομικό συνασπισμό και ένα ακόμη απτό αποτέλεσμα της πράσινης συμμαχίας ΕΕ-Νορβηγίας, που ανακοινώθηκε από την Πρόεδρο της Επιτροπής Ursula von der Leyenκαι τον Πρωθυπουργό της Νορβηγίας κ. Jonas Gahr Store τον Απρίλιο του 2023.

Το μνημόνιο συνεννόησης υπεγράφη από τον Maros Sefcovic, εκτελεστικό αντιπρόεδρο για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τις Διοργανικές Σχέσεις και τη Διερεύνηση Προοπτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και τον Jan Christian Vestre, υπουργό Εμπορίου και Βιομηχανίας του Βασιλείου της Νορβηγίας.

Η νέα εταιρική σχέση προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για μελλοντοστραφή και μακροπρόθεσμη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Νορβηγίας στον τομέα δύο αξιακών αλυσίδων στρατηγικής σημασίας. Υποστηριζόμενη από γεωγραφική γειτνίαση, η στενότερη ενσωμάτωσή τους μπορεί να συμβάλει στη μείωση των κινδύνων διαταραχών του εμπορίου, αυξάνοντας παράλληλα τη συνολική ανταγωνιστικότητα των οικονομιών μας και δημιουργώντας θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας.

Η υπογραφή συμπίπτει με την 30η επέτειο της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, η οποία διασφαλίζει τη συμμετοχή της Νορβηγίας στην ενιαία αγορά και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των σχέσεών μας. Επιπλέον, καταδεικνύει τις δυνατότητές τους.

Πέντε τομείς συνεργασίας

Το παρόν μνημόνιο συνεννόησης καθιερώνει στενή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Νορβηγίας στους ακόλουθους πέντε τομείς:

-Ενσωμάτωση των αξιακών αλυσίδων πρώτων υλών και μπαταριών, με τη διευκόλυνση κοινών επενδυτικών έργων μέσω κοινών επιχειρήσεων, κοινοπραξιών, φορέων ειδικού σκοπού και άλλων μορφών συνεργασίας από βιομηχανικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης τελικών χρηστών με προμηθευτές πρώτων υλών.

-Η συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, ενώ τα αποτελέσματα από κοινά έργα θα αποτελέσουν μια καλή βάση για πιθανή βιομηχανική υιοθέτηση και υλοποίηση. Η Νορβηγία ήταν πολύ δραστήρια στο πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και καινοτομία — «Ορίζων 2020» και εξακολουθεί να το πράττει στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».

-Η εφαρμογή υψηλών περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση προτύπων και πρακτικών θα διευκολυνθεί μέσω της αμοιβαίας διαβούλευσης και ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με σχετικές πολιτικές και πρωτοβουλίες σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης και της διαχείρισης αποβλήτων.

-Κινητοποίηση χρηματοδοτικών και επενδυτικών μέσων για τη στήριξη επενδυτικών έργων στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης, ιδίως μέσω του Invest EU, της ευρωπαϊκής συμμαχίας για τις πρώτες ύλες και της ευρωπαϊκής συμμαχίας για τους συσσωρευτές.

-Ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων για υψηλής ποιότητας θέσεις εργασίας στους τομείς των πρώτων υλών και των συσσωρευτών. Αυτό περιλαμβάνει την κινητοποίηση των ενδιαφερόμενων μερών και τη χρηματοδοτική στήριξη για την ανάπτυξη και την εφαρμογή κατάλληλων πρωτοβουλιών και την υιοθέτηση υφιστάμενων πρωτοβουλιών, όπως η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Συσκευαστών.

Νέος χάρτης πορείας

Μετά την υπογραφή του μνημόνιο συνεννόησης, η ΕΕ και η Νορβηγία θα συνεργαστούν με τα ενδιαφερόμενα μέρη για την εφαρμογή του χάρτη πορείας για την εταιρική σχέση. Ως πρώτη δραστηριότητα, προγραμματίζεται εκδήλωση επιχειρηματικής αντιστοίχισης κατά τη διάρκεια του Hannover Messe στις 22 Απριλίου.

Παλαιά εταιρική σχέση

Η εταιρική σχέση για τις πρώτες ύλες και τους συσσωρευτές αποτελεί ένα από τα δομικά στοιχεία της πράσινης συμμαχίας ΕΕ-Νορβηγίας, η οποία υπεγράφη τον Απρίλιο του 2023, με στόχο την ενίσχυση της κοινής δράσης για το κλίμα, των προσπαθειών προστασίας του περιβάλλοντος και της συνεργασίας για την καθαρή ενέργεια και τη βιομηχανική μετάβαση.

Είναι επωφελής και για τα δύο μέρη, καθώς συμβάλλει στην επίτευξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Στην πράξη, θα στηρίξει την ανάπτυξη βιώσιμων αλυσίδων εφοδιασμού μεταξύ των δύο πλευρών και θα καταστήσει δυνατή την προώθηση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση προτύπων, καθώς και την ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με τις πρώτες ύλες.

Η Νορβηγία είναι χώρα πλούσια σε ορυκτά με σπάνιες γαίες, μαγνήσιο, τιτάνιο, βανάδιο, φωσφορίτη και άλλους υπό εξέταση πόρους. Διαθέτει επίσης μεγάλη ικανότητα επεξεργασίας για πολλές πρώτες ύλες. Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας των συσσωρευτών αναπτύσσεται σημαντικά, με πολλές νέες επιχειρήσεις σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα.

Η ΕΕ διαθέτει μια εδραιωμένη και αναπτυσσόμενη αγορά πράσινων τεχνολογιών, όπως οι συσσωρευτές, με εκτιμώμενη ζήτηση το 2023 ύψους 175 GWh, η οποία προσφέρει πολλές ευκαιρίες για συμφωνίες αποδέσμευσης, κοινές επιχειρήσεις και κοινά έργα έρευνας και καινοτομίας. Η βιομηχανία συσσωρευτών της ΕΕ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, με τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις να έχουν δυναμικότητα έως και 220 GWh αύξησης και επιπλέον 1 TWh έργων κατασκευής συσσωρευτών έχουν ανακοινωθεί ή βρίσκονται επί του παρόντος υπό κατασκευή. Επιπλέον, η ΕΕ αναπτύσσει τις δυνατότητές της όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, προσφέροντας ευκαιρίες συνεργασίας με νορβηγούς εταίρους.

Δεδομένου ότι οι κρίσιμες πρώτες ύλες αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων για την πράσινη και καθαρή ενέργεια, η Επιτροπή, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, άρχισε να αναπτύσσει μια σειρά εταιρικών σχέσεων για τις πρώτες ύλες με τον Καναδά και την Ουκρανία το 2021, το Καζακστάν και τη Ναμίμπια το 2022, την Αργεντινή, τη Χιλή, τη Ζάμπια, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Γροιλανδία το 2023 και τη Ρουάντα το 2024.

Οι εν λόγω εταιρικές σχέσεις επιτρέπουν και στις δύο πλευρές να προωθήσουν το εμπόριο και τις επενδύσεις σε μια ασφαλή, βιώσιμη και ανθεκτική αξιακή αλυσίδα πρώτων υλών, η οποία είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη της μετάβασης σε κλιματικά ουδέτερες και ψηφιοποιημένες οικονομίες. Οι εταιρικές σχέσεις συνάδουν με τη στρατηγική Global Gateway, τη βασική πρωτοβουλία της ΕΕ για επενδύσεις για βιώσιμα και υψηλής ποιότητας έργα στον κόσμο, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των χωρών εταίρων και διασφαλίζοντας διαρκή οφέλη για τις τοπικές κοινότητες, και μέσω της οποίας η ΕΕ θα κινητοποιήσει έως και 300 δισ. ευρώ!