Ένα παιδί που έχει ξεχαστεί στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου είναι σοκαριστικό και μπορεί να αποβεί ακόμη και μοιραίο. Νέα έρευνα δείχνει ωστόσο ότι είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε.
Ένα μωρό που είναι σωστά ασφαλισμένο στο παιδικό του κάθισμα, στο πίσω μέρος της καμπίνας ενός αυτοκινήτου, είναι αδιαμφισβήτητα ένα σημάδι σωστής συμπεριφοράς γονέων που δείχνουν ότι νοιάζονται για το παιδί τους και την ασφάλειά του.
Ωστόσο ακόμη και εκείνοι οι γονείς που αποτελούν συνήθως υπόδειγμα συμπεριφοράς μπορούν να υποπέσουν στο σοβαρό λάθος να ξεχάσουν το παιδί τους στο πίσω κάθισμα. Μια ενέργεια που μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες, ειδικά τώρα το καλοκαίρι που η θερμοκρασία περιβάλλοντος διατηρείται όλη την ημέρα σε υψηλά επίπεδα και μπορεί να μετατρέψει την καμπίνα ενός αυτοκινήτου σε φούρνο.
BUY NOW
Για να ρίξουν περισσότερο φως στο γιατί ένας άνθρωπος μπορεί να ξεχάσει κάτι τόσο σημαντικό ερευνητές του πανεπιστημίου του Notre Dame, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή δρ. Nathan Rose, πραγματοποίησαν σχετική μελέτη βάζοντας στο επίκεντρο την προοπτική μνήμη.
Προοπτική μνήμη είναι με λίγα λόγια η ικανότητα που έχει ένας άνθρωπος να θυμάται να εκτελέσει μια πράξη στο άμεσο μέλλον, στον σωστό χρόνο. Είναι αυτή η ικανότητα που βοηθά ένα άτομο να συμπεριφέρεται, μεταξύ άλλων, εύρυθμα στην καθημερινότητά του και να θυμάται να εκτελεί «υποσυνείδητα» πράξεις ρουτίνας, όπως είναι για παράδειγμα να σβήσει τον φούρνο όταν φεύγει από το σπίτι, να πάρει μαζί το κινητό τηλέφωνο, η να πάρει τα παιδιά από το σχολείο μια προκαθορισμένη ώρα.
Στη μελέτη που πραγματοποίησαν οι ερευνητές συμμετείχαν 192 φοιτητές του αμερικάνικου πανεπιστημίου, χωρίς να το γνωρίζουν, καθώς συμμετείχαν σε ένα άλλο πείραμα άσχετο με τη συγκεκριμένη μελέτη των ερευνητών.
Κατά τη διάρκεια αυτού του άσχετου περάματος οι ερευνητές πήραν τα κινητά τηλέφωνα από τους φοιτητές και έπειτα εξέτασαν πόσοι από αυτούς θυμήθηκαν να ζητήσουν πίσω το κινητό τους στο τέλος του πειράματος. Οι φοιτητές εφάρμοσαν επίσης μικρούς πομπούς «δραστηριότητας» στο πίσω μέρος των ρούχων τους (κοντά στη μέση), ώστε να μην τους βλέπουν οι φοιτητές.
Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες με τους ερευνητές να υπενθυμίζουν στους μισούς να πάρουν το κινητό τους και να επιστρέψουν τον πομπό στο τέλος του πειράματος, ενώ δεν έκαναν καμία υπενθύμιση στην άλλη.
Οι ερευνητές επέλεξαν το κινητό καθώς για την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων αποτελεί το πλέον απαραίτητο καθημερινό αξεσουάρ, κάτι που δύσκολα θα ξεχάσει κάποιος φεύγοντας από το σπίτι.
Μετά το τέλος, πραγματοποιήθηκε ενημέρωση στους φοιτητές αναφορικά με το πείραμα που συμμετείχαν -όχι το κρυφό- και έπειτα οδηγήθηκαν στην έξοδο του κτιρίου με τους ερευνητές να μην αναφέρουν ξανά τα κινητά και τους πομπούς, ώστε να δουν πόσοι από αυτούς θα τα θυμούνταν από μόνοι τους.
Στα δεδομένα των ερευνητών καταγράφηκε πως από τους φοιτητές που δεν ενημερώθηκαν αρχικά να θυμηθούν το κινητό και τον πομπό, ένα ποσοστό της τάξης του 7% ξέχασε να το ζητήσει και να το παραλάβει. Από την άλλη ομάδα που δεν ενημερώθηκε ούτε στην αρχή, το ποσοστό έφτασε το 5%, πολύ κοντά σε εκείνο της πρώτης. Εκεί που και οι δύο ομάδες παρουσίασαν σχεδόν το ίδιο επίπεδο… αμνησίας ήταν να επιστρέψουν τον πομπό με το ποσοστό να φτάνει και στις δύο περιπτώσεις σχεδόν στο 18%.
Τα πρώτα συμπεράσματα που βγήκαν από τους ερευνητές είναι ότι το να ξεχάσει ένα άτομο να κάνει μια πράξη ρουτίνας στο σωστό χρόνο σχετίζεται άμεσα και με την έλλειψη ερεθισμάτων από το περιβάλλον. Ερεθίσματα δηλαδή που θα του υπενθύμιζαν αυτό που πρέπει να κάνει - όπως για παράδειγμα μια υπενθύμιση στο κινητό για ένα επικείμενο ραντεβού. Ανακάλυψαν επίσης ότι τα σφάλματα στην προοπτική μνήμη μπορούν να συμβούν στον οποιονδήποτε.
«…Δεν είναι ότι ξεχνάς τι είναι αυτό που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνεις: απλά ξεχνάς να το κάνεις τη σωστή στιγμή», αναφέρει σχετικά ο δρ. Rose, συμπληρώνοντας ότι το άτομο «χάνεται» στις σκέψεις του γιατί η συμπεριφορά του επηρεάζεται από το περιβάλλον.
Έτσι με τον ίδιο τρόπο που οι φοιτητές δεν είχαν τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα για να θυμηθούν να ζητήσουν πίσω το κινητό και να επιστρέψουν τον πομπό (υπενθύμιση από τους καθηγητές), ένας γονέας θα μπορούσε να ξεχάσει το μωρό που κοιμάται στο πίσω κάθισμα κάνοντας διάφορες καθημερινές δουλειές.
Από την άλλη, ο πομπός έδειξε ότι η «αμνησία» φτάνει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα για κάτι που δεν έχει συνηθίσει να έχει στην καθημερινή του ρουτίνα ένα άτομο. Αφορά δηλαδή περισσότερο τους γονείς που δεν παίρνουν το μωρό μαζί στις καθημερινές τους μετακινήσεις και θα το κάνουν σε μη τακτά χρονικά διαστήματα.
Η έρευνα έδειξε επίσης ότι τα σφάλματα μνήμης γίνονται με την ίδια συχνότητα και για τα δύο φύλα. «Αναφορικά με το σενάριο του ξεχασμένου μωρού, οι άνθρωποι κάνουν συχνά υποθέσεις για το ποιος ξεχνά περισσότερο…δεν υπάρχει απόδειξη που υποστηρίζει την ιδέα ότι οι άντρες είναι πιο πιθανό να κάνουν αυτό το λάθος σε σχέση με τις γυναίκες, ούτε οι γυναίκες σε σχέση με τους άντρες.»
Οι ερευνητές του αμερικάνικου πανεπιστημίου πιστεύουν ότι τα ευρήματα της έρευνάς τους μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις αναφορικά με την αθώωση γονέων που ξέχασαν το παιδί τους στο πίσω κάθισμα με την εν λόγω πράξη να οδηγεί στον θάνατό τους.
«Αυτή η μελέτη θα πρέπει να βοηθήσει στην ενημέρωση του κοινού αλλά και του δικαστικού συστήματος για το τι οδηγεί και τι δεν οδηγεί στη δημιουργία αυτών των σφαλμάτων μνήμης ακόμη και εκείνων που έχουν τραγικές συνέπειες.», καταλήγει η ερευνητική ομάδα.
Στις Η.Π.Α. σχεδόν 500 παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους από θερμοπληξία μέσα στο αυτοκίνητο, από το 1998 έως και σήμερα, γιατί ο γονέας ή το άτομο που τα πρόσεχε τα ξέχασε μέσα στο αυτοκίνητο.
Μάλιστα και σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην παραπάνω έρευνα, το φαινόμενο να ξεχαστεί ένα μωρό μέσα στο αυτοκίνητο έγινε πιο συχνός από τη 10ετία του '90 στις Η.Π.Α., όταν ξεκίνησε να εφαρμόζεται η σχετική νομοθεσία με τα παιδικά καθίσματα να τοποθετούνται αντίθετα με την φορά του αυτοκινήτου -οπότε και χάθηκε η οπτική επαφή του οδηγού μέσω του καθρέπτη.
Να σημειωθεί ότι πολλοί κατασκευαστές ενσωματώνουν ήδη στα καινούργια τους μοντέλα και σχετική επισήμανση που προτρέπει τον οδηγό να τσεκάρει το πίσω κάθισμα.
