Ένα μοντέλο αστικού σχεδιασμού που ήδη εφαρμόζεται σε αρκετές πόλεις ανά τον κόσμο και αλλάζει τον τρόπο ζωής των κατοίκων οραματίζεται ο νέος δήμαρχος Αθηναίων.

«Η Αθήνα πρέπει να γίνει πόλη των 15 λεπτών», ανέφερε ο Χάρης Δούκας μερικές ημέρες πριν εκλεγεί δήμαρχος Αθηναίων, οραματιζόμενος μια ελληνική πρωτεύουσα όπου η ταλαιπωρία, ο θόρυβος και οι ρύποι θα λάμπουν δια της απουσίας τους.

Τι περιλαμβάνει, ωστόσο, αυτός ο αστικός σχεδιασμός που προτάσσεται από τον Χάρη Δούκα; Εμπνευστής των «πόλεων των 15 λεπτών» είναι ο Κάρλος Μορένο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ο οποίος πρωτοδιατύπωσε την ιδέα το 2016.

Φιλοσοφικός πυρήνας του εν λόγω πολεοδομικού σχεδιασμού είναι ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν όλα όσα χρειάζονται στην καθημερινότητά τους σε απόσταση 15 λεπτών από το σπίτι τους, είτε με τα πόδια, είτε με ποδήλατο.

Στόχος του Μορένο ήταν όλοι να έχουν πρόσβαση στα καταστήματα, τα σχολεια, τα ιατρεία, τα γυμναστήρια, τα πάρκα, τα εστιατόρια και σε πολιτιστικά κέντρα μέσα σε μόλις 15 λεπτά από το σπίτι τους.

Πρόκειται για ένα πλήρως ανθρωποκεντρικό μοντέλο που, σήμερα, στα μάτια των κατοίκων πολλών μεγάλων αστικών κέντρων -οι οποίοι πλήττονται από την κυκλοφοριακή συμφόρηση και τα υπανάπτυκτα δίκτυα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς- προβάλλει ως μια ουτοπία.

Επικαλούμενη τον Benjamin Büttner, ειδικό σε θέματα κινητικότητας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, η Deutsche Welle αναφέρει ότι οι χώροι πρασίνου, οι αθλητικοί χώροι, οι κινηματογράφοι και τα καταστήματα πρέπει να κατασκευάζονται εκεί που ζουν οι άνθρωποι και όχι το αντίστροφο.

Για να γίνει κάτι τέτοιο, μάλιστα, επισημαίνει ότι οι εν λόγω χώροι, δεν χρειάζεται να κατεδαφιστούν και να χτιστούν από την αρχή, αλλά ο υπάρχων δημόσιος χώρος απλά να επανασχεδιαστεί.

Οι… 16 πόλεις των 15 λεπτών

Όπως προσθέτει η DW, ήδη σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν 16 χώρες που είτε έχουν εφαρμόσει το concept των πόλεων των 15 λεπτών ή συναφά μοντέλα, είτε σχεδιάσουν να το εφαρμόσουν.

Στους πρωτοπόρους συγκαταλέγεται το Παρίσι, όπου λίγο μετά την παρουσίαση της ιδέας του Μορένο, η δήμαρχος της πόλης, Anne Hidalgo, συμπεριέλαβε το concept στην εκστρατείας επανεκλογής της και άρχισε να το εφαρμόζει.

Η ραχοκοκαλιά του πολεοδομικού σχεδιασμού της γαλλικής πρωτεύουσας «βλέπει» τα σχολεία ως «πρωτεύουσες», καθιστώντας τα κέντρα της κάθε γειτονίας.

Ορισμένοι υπαίθριοι χώροι σχολείων μετατρέπονται σε πάρκα ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για άλλες δραστηριότητες. Παράλληλα, μισές από τις 140.000 θέσεις στάθμευσης πρόκειται να επανασχεδιαστούν και να μετατραπούν σε χώρους πρασίνου, παιδικές χαρές ή χώρους στάθμευσης ποδηλάτων.

Υπέρ της ιδέας του Μορένο έχει τεθεί, επίσης, και η Βαρκελώνη, η οποία «πειραματίζεται» με τις λεγόμενες “Superilles” ή “Super συνοικίες». Πρόκειται για πολλά τετράγωνα κατοικιών που συνδυάζονται μεταξύ τους, συνθέτοντας ένα μεγάλο μπλοκ, στο οποίο έχουν πρόσβαση με το αυτοκίνητο μόνο οι κάτοικοι και οι διανομείς προϊόντων, με την ταχύτητα να περιορίζεται σε 10 χλμ./ώρα.

Σε πολλούς δρόμους έχουν απαγορευτεί τα αυτοκίνητα και αξιοποιούνται με διαφορετικούς τρόπους. Χώροι στάθμευσης έχουν δώσει τη θέση τους σε χώρους πρασίνου, αποτελώντας χώρους όπου μπορούν να παίξουν άφοβα τα παιδιά.

Αντίστοιχα, η Σαγκάη ανακοίνωσε το 2016 πως θα εισαγάγει τους λεγόμενους «15λεπτους κύκλους κοινοτικής ζωής». Στο μέλλον, όλοι θα πρέπει να μπορούν να κάνουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια.

Τέλος, υπάρχουν πολλοί επιχειρηματίες που θεωρούν ότι οι «πόλεις των 15 λεπτών» θα πλήξουν τις επιχειρήσεις τους, καθώς τα καταστήματά τους δεν θα είναι προσβάσιμα με ΙΧ.

Στο Πόρτλαντ των ΗΠΑ, ωστόσο, όπου η κυκλοφορία των ΙΧ μειώθηκε κατά 20%, μετά την εφαρμογή ενός concept πόλης 20 λεπτών, οι τοπικές επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους κατά 1,2 δισ. δολάρια, διότι οι πεζοί και ποδηλάτες ψωνίζουν συχνότερα στη διαδρομή.

Διαβάστε επίσης: