Στις 23 Ιουνίου του 1991 η Mazda έγινε ο πρώτος Ιάπωνας κατασκευαστής που κέρδισε τις 24 ώρες του Le Mans και ο μοναδικός, μέχρι σήμερα, που τα κατάφερε με τον επαναστατικό περιστροφικό κινητήρα Wankel.

Ήταν το θρυλικό Mazda 787B, με τον αριθμό 55, το σασί 787B-002 και τον περιστροφικό κινητήρα R26B εκείνο που διέσχισε πρώτο τη γραμμή τερματισμού του διασημότερου και ιστορικότερου αγώνα αντοχής του πλανήτη, μετά από την εξαντλητική δοκιμασία 362 διαδοχικών γύρων στην πίστα των 13,6 χιλιομέτρων παραπλεύρως του ποταμού Sarthe στη γαλλική ενδοχώρα.

Για αυτό το επίτευγμα, ένα από τα σπουδαιότερα της υπεραιωνόβιας ιστορίας της εταιρείας από τη Χιροσίμα, τη μηχανολογική αρτιότητα του Mazda 787B συμπλήρωσε η απόλυτη επιτυχία με την οποία η αγωνιστική της ομάδα εκτέλεσε τα pit-stops ανεφοδιασμού, αλλαγής ελαστικών και αναλώσιμων των φρένων - αλλά και εναλλαγής των οδηγών μεταξύ του Βρετανού Johnny Herbert, του Βέλγου Bertrand Gachot και του Γερμανού Volker Weidler.

Ο θρίαμβος της Mazda έγινε ακόμα σημαντικότερος λόγω της δυναμικής της Jaguar το 1991. Η βρετανική ομάδα έφτασε πανίσχυρη στις 24 Ώρες του Le Mans εκείνη τη χρονιά - και ενδεικτικό είναι ότι κατέκτησε τη δεύτερη, την τρίτη και την τέταρτη θέση. Στην καρό σημαία, όμως, το Mazda 787B τερμάτισε δύο γύρους μπροστά από τη Jaguar των Davy Jones, Raul Boesel και Michel Ferte.

Η ομάδα της Mazda είχε άλλα δύο αυτοκίνητα εκείνη την καλοκαιρινή ημέρα του Ιουνίου, μια 787Β με το Νο.18 που τερμάτισε στην 6η θέση με τους David Kennedy, Stefen Johansson και Maurizio Sandro Sala, και μία ακόμη του προηγούμενου έτους που κατέκτησε την 8η θέση με την τριάδα οδηγών των Pierre Dieudonne, Takashi Yorino και Yojiro Terada.

Το Mazda 787B ήταν η μετεξέλιξη των αγωνιστικών αυτοκινήτων με περιστροφικό κινητήρα της εταιρείας στο, κορυφαίο τότε, Group C των ευρωπαϊκών αγώνων Μεγάλου Τουρισμού. Η εμπλοκή της ιαπωνικής εταιρείας στο Le Mans πήγαινε αρκετά πίσω, στην πρώτη της συμμετοχή εκεί το 1970, ενώ η πρώτη της νίκη σε επιμέρους κατηγορία του θεσμού ήρθε το 1984 με ένα σασί της Lola T660 και οδηγούς τους John O'Steen, John Morton και Yoshimi Katayama.

Επτά χρόνια μετά, ήρθε ο θρίαμβος στη γενική κατάταξη του Le Mans, το 1991. Με πρωταγωνιστή τον κινητήρα R26B με τέσσερις ρότορες στη ράχη του Mazda 787B. «Προπάτορας» αυτού του κινητήρα ήταν ο 13Β με δύο ρότορες, του 1973, κινητήρας που μεξελίχθηκε για να τοποθετηθεί στη δεύτερη γενιά του θρυλικού Cosmo, όπως και στο πρώτο RX-7.

Με πολλαπλές εξελίξεις τις επόμενες δεκαετίες και με την προσθήκη υπερσυμπιεστή, ο κινητήρας αυτός έμελλε να συνεχιστεί για 40 χρόνια, μέχρι το τέλος της διαδρομής του το 2012 με την τοποθέτηση της μονάδας 13Β MSP Renesis στο RX-2.

Η αγωνιστική εκδοχή του 13Β έκανε το ντεμπούτο της στο θεσμό Fuji GC τη δεκαετία του '70, αρχικά αποδίδοντας 300 ίππους, και έχτισε αμέσως τη φήμη της αξιοπιστίας του που τον έκανε εξαιρετικά δημοφιλή. Στο Le Mans, ο κινητήρας εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1979 στην πλάτη του RX-7 252i, και αντικαταστάθηκε από τον 13J με τέσσερις ρότορες για το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '80.

Ο 13ΒJ μετεξελίχθηκε σε έξι χρόνια στον κινητήρα R26B που έφτασε στο θρίαμβο του Le Mans. Στα χρόνια αυτά, δέχθηκε δραστικές επεμβάσεις στα συστήματα εισαγωγής-εξαγωγής (κυρίως με την προσθήκη μεταβλητού χρονισμού των βαλβίδων) και ανάφλεξης, ο ψεκασμός της τροφοδοσίας έγινε ηλεκτρονικά ελεγχόμενος, και η ισχύς άγγιξε τους 700 ίππους. Ο κινητήρας δοκιμάστηκε σε ρεαλιστικές συνθήκες διάρκειας 24 ωρών, πριν την αληθινή δοκιμασία του Le Mans του 1991.

Η Mazda γιορτάζει σήμερα τα 30 χρόνια από τη νίκη στον θρυλικό γαλλικό αγώνα του 1991. Δεδομένου ότι την πέτυχε με τον περιστροφικό κινητήρα, κι αυτό είναι μια περγαμηνή που δεν έχει επαναλάβει άλλος κατασκευαστής μέχρι σήμερα, αποτελεί μέχρι τις μέρες ένα τεκμήριο της επιθυμίας της ιαπωνικής εταιρείας «να μην σταματά ποτέ εμπρός σε μια πρόκληση».

Δείτε το video από τη νίκη της Mazda: