Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία αλλάζει σελίδα, λησμονώντας να προσθέσει τα ψιλά γράμματα μιας τεχνολογίας που βρίσκεται στα σπάργανά της.
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν πάψει προ πολλού να αποτελούν την εξαίρεση ενός απαράβατου -μέχρι πρότινος- κανόνα, κατακτώντας κάθε ημέρα που περνά όλο και περισσότερο έδαφος στους δρόμους της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Η πορεία, λοιπόν, που έχει πάρει η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία είναι μη αναστρέψιμη και η μετάβαση ενός ολόκληρου οικοσυστήματος στην τεχνολογία της ηλεκτροκίνησης είναι ζήτημα χρόνου, γεγονός που εγείρει μια σειρά εύλογων ερωτημάτων, από την επάρκεια του δικτύου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι και την ικανότητα διαχείρισης ενός γιγαντιαίου στόλου ηλεκτρικών οχημάτων μετά το τέλος της παραγωγικής ζωής τους.
BUY NOW
Άλλωστε δεν είναι λίγοι που εξακολουθούν να αμφισβητούν το θέσφατο του περιορισμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ηλεκτρικών οχημάτων, εστιάζοντας στους επιπλέον πόρους που απαιτούνται στη φάση της κατασκευής και της απόσυρσης-ανακύκλωσής τους.
Ανεξάρτητα, πάντως, από το αν βλέπει το ποτήρι της ηλεκτροκίνησης μισοάδειο ή μισογεμάτο, είναι δεδομένο ότι ο όγκος των παροπλισμένων ηλεκτρικών οχημάτων θα απαιτήσει από τους ίδιους τους κατασκευαστές να δημιουργήσουν και τους αντίστοιχους μηχανισμούς διαχείρισης ή αν προτιμάτε αξιοποίησης ενός… πολύτιμου και ταυτόχρονα ιδιαίτερα απαιτητικού περιουσιακού στοιχείου.
Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι πότε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο φτάνει στο τέλος της ζωής του. Με δεδομένο ότι το κόστος κατασκευής του εν πολλοίς ορίζεται από την ενεργειακή χωρητικότητα των μπαταριών, τότε θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι το τέλος ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου ταυτίζεται με εκείνο των συσσωρευτών ηλεκτρικής ενέργειας.
Με την υπάρχουσα τεχνολογία, αυτό σημαίνει ότι η δραματική πτώση στην αποδοτικότητα των μπαταριών θα οδηγεί ένα ηλεκτρικό όχημα στην οριστική του απόσυρση, καθώς το κόστος της αντικατάστασης των συσσωρευτών με νέους θα κρίνεται ασύμφορη.
Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι οι μπαταρίες ιόντων λιθίου με τις οποίες εφοδιάζονται τα σύγχρονα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποδειχθούν περισσότερο ανθεκτικές από τα υπόλοιπα μέρη ενός οχήματος, γεγονός που θα επιτρέψει την επαναχρησιμοποίησή τους.
Ας επανέλθουμε, ωστόσο, στο σενάριο που θέλει τις μπαταρίες ενός ηλεκτρικού οχήματος να οδηγούνται στον… κάλαθο των αχρήστων και να μετατρέπονται σε ένα «απόβλητο» το οποίο απαιτεί ειδική διαχείριση.
Με το λίθιο, το κοβάλτιο, το νικέλιο, το μαγνήσιο κι άλλες σπάνιες γαίες να αποτελούν τα κύρια συστατικών των μπαταριών, η δυνατότητα ανάκτησή τους συνιστά ένα ζήτημα κρίσιμης σημασίας τη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος και τον περιορισμό του πραγματικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ηλεκτρικών οχημάτων.
Ήδη ο μεγαλύτερος όμιλος αυτοκινητοβιομηχανιών της Ευρώπης (βλέπε Volkswagen Group) έχει θέσει σε λειτουργία μια πιλοτική μονάδα ανακύκλωσης μπαταριών στο Salzgitter της Γερμανίας, το οποίο θα αποτελέσει τον οδηγό για τη δημιουργία ανάλογων εργοστασίων και σε άλλα σημεία του πλανήτη. Σε πρώτη φάση η συγκεκριμένη μονάδα θα έχει τη δυνατότητα διαχείρισης έως 3.600 μπαταριών ετησίως, ωστόσο, στη συνέχεια η δυναμικότητά της πρόκειται να αυξηθεί.
Στόχος του γερμανικού ομίλου αυτοκινητοβιομηχανιών είναι η ανάκτηση, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση των υλικών κατασκευής μιας μπαταρίας να ξεπεράσει σε ποσοστό το 90%, δημιουργώντας κατά αυτόν τον τρόπο ένα κλειστό κύκλωμα παραγωγής-ανακύκλωσης.
Η πρώτη απάντηση, λοιπόν, στο ερώτημα που θα καταλήγουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα όταν πεθαίνουν, έρχεται από τις ειδικές μονάδες ανακύκλωσης των μπαταριών που πρόκειται να δημιουργηθούν, αποτρέποντας κατά αυτόν τον τρόπο το ενδεχόμενο επιβάρυνσης του περιβάλλοντος.
Ακόμα και στην περίπτωση που το κόστος ανακύκλωσης αποδειχθεί υψηλότερο από εκείνο της άντλησης των πρώτων υλών από το περιβάλλον, ένας κατασκευαστής θα υποχρεούται να αναλαμβάνει τη διαχείριση της μετά το τέλος της ζωής της.
Είναι σχεδόν, βέβαιο, ωστόσο ότι πολλές από τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, πολύ πριν φτάσουν στο σημείο να ανακυκλωθούν. Κι αυτό γιατί ακόμα κι αν έχουν χάσει ένα μέρος της ενεργειακής αποδοτικότητάς τους θα έχουν την ευκαιρία να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους ως «αποθήκες» ενέργειας που θα φροντίζουν π.χ. για τη σταθερότητα ενός δικτύου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
«Μια μπαταρία ιόντων λιθίου στην πραγματικότητα δεν πεθαίνει ποτέ. Είναι ακριβώς σαν να μπορείς να βγάλεις μια αλκαλική μπαταρία από τον φακό σου και να την βάλεις σε ένα τηλεχειριστήριο και θα είναι ακόμα αρκετά καλή», δηλώνει ο Hans Eric Melin, ιδρυτής μιας λονδρέζικης εταιρείας η οποία ειδικεύεται στην κυκλική οικονομία της ενέργειας.
Σημειώστε ότι μια σειρά από φωτοβολταϊκά πάνελ και μερικές αποστρατευμένες μπαταρίες υβριδικών οχημάτων μπορούν να εξασφαλίσουν την ενεργειακή αυτάρκεια ενός νοικοκυριού, ελαχιστοποιώντας την εξάρτησή του από τις ακριβοπληρωμένες και αμφιβόλου προελεύσεως kWh του παραδοσιακού Δικτύου. Μην σας κάνει εντύπωση, λοιπόν, αν η επόμενη ενεργειακή επανάσταση χτιστεί πάνω στα απομεινάρια ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
