Δακτύλιος Αθηνών ονομάζεται το μέτρο περιορισμού της κυκλοφορίας των οχημάτων στο κέντρο της πρωτεύουσας, που βασίζεται στην εκ περιτροπής κυκλοφορία των περισσότερων από αυτά. Θεσπίστηκε το 1979 ως επείγον προσωρινό μέτρο για λόγους εξοικονόμησης καυσίμων λόγω της τότε πετρελαϊκής κρίσης. Το 1982 καθιερώθηκε μόνιμα για λόγους κυκλοφοριακής αποσυμφόρησης και παραμένει σε ισχύ, έστω και με διαφοροποιήσεις, έως σήμερα.

Το μέτρο του δακτυλίου εφαρμόζεται κάθε έτος και συνήθως ξεκινάει η εφαρμογή του την πρώτη Δευτέρα του Σεπτέμβρη και διακόπτεται τη δεύτερη ή τρίτη Παρασκευή του Ιουλίου του επόμενου έτους.

ΜΙΚΡΟΣ ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ
Από Δευτέρα έως και Παρασκευή επιτρέπεται εντός των ορίων του μόνο η εκ περιτροπής κυκλοφορία των επιβατηγών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης και των φορτηγών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μέχρι 2,2 τόνους, με βάση το τελευταίο ψηφίο του αριθμού κυκλοφορίας τους, ως εξής:
>>Τις ζυγές ημερομηνίες κυκλοφορούν τα επιβατηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης και τα φορτηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μέχρι 2,2 τόνους, που ο αριθμός κυκλοφορίας τους τελειώνει σε 0, 2, 4, 6 και 8 (δηλαδή σε ζυγό αριθμό).
>>Τις μονές ημερομηνίες κυκλοφορούν τα επιβατηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης και τα φορτηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μέχρι 2,2 τόνους, που ο αριθμός κυκλοφορίας τους τελειώνει σε 1, 3, 5, 7 και 9 (δηλαδή σε μονό αριθμό).

Όρια εφαρμογής τουμικρού δακτυλίου
Αλεξάνδρας - Ζαχάρωφ – Μεσογείων - Φειδιππίδου – Μιχαλακοπούλου – Σπ. Μερκούρη – Βρυάξιδος – Υμηττού – Ηλ. Ηλιού – Αμβρ. Φραντζή – Συγγρού – Χαμοστέρνας – Πειραιώς – ΙεράΟδός – Κωνσταντινουπόλεως – Αχιλλέως – Πλατεία Καραϊσκάκη – Καρόλου – Μάρνη – 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) – Αλεξάνδρας.

Τα όρια του μικρού δακτυλίου σημειώνονται με ειδικές πινακίδες με την ένδειξη «Δ», σε κίτρινο φόντο, οι οποίες βρίσκονται σε κάθε εισερχόμενο δρόμο στο δακτύλιο.

Ο μικρός δακτύλιος έχει αντικατασταθεί πλέον από τον πράσινο δακτύλιο. Τα όρια του μικρού δακτυλίου ωστόσο, καθώς και το σύστημα της εκ περιτροπής εισόδου στον μικρό δακτύλιο έχουν ‘μεταφερθεί’ και ισχύουν και για τον πράσινο δακτύλιο.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ
Εκτός από τον μικρό δακτύλιο υπάρχει και ο μεγάλος δακτύλιος, εντός του οποίου περιλαμβάνεται μεγάλο μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Τα σχετικά με τον μεγάλο δακτύλιο καθορίστηκαν το 1989 με απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Τάξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και Μεταφορών και Επικοινωνιών. Ενεργοποιείται σπάνια, μόνο όταν το επίπεδο των ρύπων στην Αθήνα υπερβεί κάποια ιδιαίτερα αυξημένα όρια. Κατά τη διάρκεια ισχύος του μεγάλου δακτυλίου, απαγορεύεται η κυκλοφορία των ιδιωτικής χρήσης επιβατικών και φορτηγών αυτοκινήτων εντός του μικρού δακτυλίου και η κυκλοφορία τους στον υπόλοιπο μεγάλο δακτύλιο επιτρέπεται μόνο εκ περιτροπής με βάση το τελευταίο ψηφίο του αριθμού κυκλοφορίας τους, όπως και στον μικρό δακτύλιο. Αυτή η εκ περιτροπής κυκλοφορία εφαρμόζεται και στα ταξί στην περιοχή του μικρού δακτυλίου. Από τους ανωτέρω περιορισμούς προβλέπονται εξαιρέσεις αντίστοιχες με αυτές που ισχύουν και για τον μικρό δακτύλιο.

Όρια εφαρμογής του μεγάλου δακτυλίου
Όρια εφαρμογής του μεγάλου δακτυλίου είναι οι εξής λεωφόροι και οδοί: Παραλιακή Λεωφόρος - Αλίμου - Βουλιαγμένης - Ελ. Βενιζέλου - ΠεριμετρικήΥμηττού - Κατεχάκη - Μεσογείων - Αγ. Παρασκευής - Χαλανδρίου - Παπανικολή - (Κ. Παλαιολόγου) - Καποδιστρίου - Κύμης - Κασταμονής - Χαλανδρίου - Αναγεννήσεως – Εθνική Οδός Αθηνών-Λαμίας - Αθηνών - Θηβών - Γρ. Λαμπράκη έως Κερατσίνι.

ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ
Από την 1η Σεπτεμβρίου 2012 τέθηκε σε ισχύ η απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Προστασίας του Πολίτη σχετικά με την περαιτέρω διαρρύθμιση του μέτρου του δακτυλίου επί τη βάσει περιβαλλοντικών όρων και κριτηρίων.Σύμφωνα με τον «Πράσινο Δακτύλιο» επιτρέπεται η κυκλοφορία χωρίς κανέναν περιορισμό εντός του μικρού δακτυλίου:

>>των ηλεκτρικών οχημάτων και των οχημάτων που πληρούν εκ κατασκευής τις διατάξεις του Κανονισμού 715/2007 (Euro 5 και Euro 6) ή μεταγενέστερου, εφόσον εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα λιγότερο από 140g/km, ανεξαρτήτως του καυσίμου που χρησιμοποιούν (βενζίνη,πετρέλαιο, υγραέριο ή συμπιεσμένο φυσικό αέριο)

>>των οχημάτων με υβριδικό χαρακτήρα (ηλεκτρικό ή συμβατικού καυσίμου) και των οχημάτων που χρησιμοποιούν για την κίνηση τους αέρια καύσιμα (υγραέριο ή φυσικό αέριο) και τεχνολογίας Euro 4, εφόσον εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα λιγότερο από 140g/km. Για όλα αυτά τα οχήματα εκδίδεται ειδικό σήμα χρώματος πράσινου, το οποίο επικολλάται σε εμφανές σημείο επί των οχημάτων.

Από τον Σεπτέμβριο του 2013 απαγορεύεται η κυκλοφορία εντός των ορίων του μεγάλου δακτυλίου όλων των λεωφορείων και των φορτηγών άνω των 2,2 τόνων με ηλικία 1ης ταξινόμησης στην Ελλάδα άνω των 22 ετών. Στην απαγόρευση αυτή δεν περιλαμβάνονται η Νέα Εθνική Οδός Αθηνών – Λαμίας, η Λεωφόρος Κηφισού και η Λεωφόρος Αθηνών, από την Λεωφόρο Κηφισού και δυτικότερα καθώς και των κυρίων δρόμων πρόσβασης στο λιμάνι.

Ο πράσινος δακτύλιος ισχύει από Δευτέρα έως Πέμπτη από τις 07:00 έως τις 20:00 και την Παρασκευή από τις 7:00 έως τις 15:00. Ο δακτύλιος δεν ισχύει τα Σαββατοκύριακα, τις επίσημες αργίες και τις ημέρες κατά τις οποίες πραγματοποιούνται 24ωρες απεργίες στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
Από το μέτρο του δακτυλίου εξαιρούνται:
>>τα οχήματα με κρατικές πινακίδες, τα Δημοτικά οχήματα, τα οχήματα Οργανισμών ή επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας με ειδικούς αριθμούς κυκλοφορίας ή με εμφανή σήματα των υπηρεσιών αυτών,

τα αναπηρικά οχήματα αναπήρων πολέμου (εφόσον οδηγούνται από τους ίδιους τους ανάπηρους ή τους μεταφέρουν)
>>τα οχήματα γιατρών για εξυπηρέτηση επειγόντων περιστατικών με μόνο επιβάτη τον γιατρό και τα οχήματα που μεταφέρουν ασθενείς που χρειάζονται συχνή θεραπεία (όπως καρκινοπαθείς) εφόσον μεταφέρουν τους ίδιους τους ασθενείς
>>τα οχήματα με ξένες πινακίδες για τις πρώτες 40 μέρες της παραμονής τους στην Ελλάδα όπως και τα ενοικιαζόμενα ή μισθωμένα οχήματα από ξένους επισκέπτες της χώρας για το ίδιο χρονικό διάστημα
>>τα οχήματα των μόνιμων κατοίκων των περιοχών που περιλαμβάνουν οι δακτύλιοι για χρονικό διάστημα μιας ώρας πριν την έναρξη της εργασίας τους μόνο για την έξοδό τους από την περιοχή του δακτυλίου και για χρονικό διάστημα δύο ωρών από τη λήξη του ωραρίου τους για την επιστροφή τους στον τόπο κατοικίας τους.

ΠΡΟΣΤΙΜΟ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΔΑΚΤΥΛΙΟΥ
Η παράβαση του δακτυλίου τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 200 ευρώ σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (άρθρο 52, παράγραφος 6) ενώ μπορεί να επιβληθεί και φυλάκιση μέχρι ενός έτους για τους παραβάτες που δεν συμμορφώνονται με τις υποδείξεις των αστυνομικών οργάνων για άμεση έξοδο από τον δακτύλιο.