Λύσεις που θα μπορούσαν να εξομαλύνουν τις μετακινήσεις στη Λ. Κηφισού, προτείνει σε άρθρο του, ο Δρ. Συγκοινωνιολόγος, Ευάγγελος Ματσούκης.

Σε τόπο μαρτυρίου αναδεικνύεται καθημερινά η Λεωφόρος Κηφισού για χιλιάδες οδηγούς, οι οποίοι αναγκάζονται να κινούνται σημειωτόν, βιώνοντας πολύωρες καθυστερήσεις.

Η σχεδόν μόνιμη κυκλοφοριακή συμφόρηση σε έναν από τους κύριους οδικούς άξονες της Αθήνας έχει «ενεργοποιήσει» πολλούς Έλληνες Συγκοινωνιολόγους. Ανάμεσα σε αυτούς και ο τ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών και Σύμβουλος Μεταφορών Περιφέρειας Αττικής 2020-2021, Ευάγγελος Ματσούκης, ο οποίος προτείνει λύσεις για την αποσυμφόρηση της Λ. Κηφισού.

Ακολουθεί άρθρο του κ. Ευάγγελου Ματσούκη, όπου αναλύεται η ιδιομορφία της Λ. Κηφισού, και προτείνονται μέτρα για την εξομάλυνση των μετακινήσεων.

Στο κόκκινο καταγράφονται και πάλι οι κυκλοφοριακές συμφορήσεις σε όλο το Λεκανοπέδιο. Με πρώτο και καλύτερο τον Κηφισό. Πράγματι, στο ποτάμι έχουμε καθημερινό μποτιλιάρισμα με ουρές χιλιομέτρων, νεύρα, κορναρίσματα, ακινητοποιημένα οχήματα, ατυχήματα μικρά και μεγάλα. Και η κατάσταση αυτή διαιωνίζεται και χειροτερεύει.

Στον πιο επιβαρυμένο λοιπόν οδικό άξονα του Λεκανοπεδίου μια μετακίνηση που σε κανονικές συνθήκες μπορεί να ολοκληρωθεί σε μισή ώρα, μετατρέπεται σε ωριαίο (ή και μεγαλύτερης διάρκειας) Γολγοθά με την ψυχική ηρεμία των οδηγών να διαταράσσεται και το περιβάλλον να επιβαρύνεται πολύ, καθώς τα οχήματα που κινούνται σε ρυθμό σημειωτόν εκπέμπουν πολλαπλές ποσότητες επικίνδυνων ρύπων. Και επιπλέον ο θόρυβος που προκαλούν τα αυτοκίνητα κατά την κίνησή τους και τα κορναρίσματα από τον εκνευρισμό των οδηγών ξεπερνούν κατά πολύ το θεσμοθετημένο όριο ηχοστάθμης.

Το ερώτημα είναι τι πρέπει να γίνει; και μάλιστα σύντομα;«Μπορεί o Κηφισός να αλλάξει, να έχει συνεχή ροή και πράσινες πινακίδες σε όλο το μήκος του, τουλάχιστον από τον κόμβο Μεταμόρφωσης μέχρι τον "παραλιακό" κόμβο του Φαλήρου όπου καταλήγει; Και να μειωθούν τα ατυχήματα σε αυτόν»;

Αυτό χρήζει εξέτασης, δεδομένου μάλιστα ότι τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά είναι πολύ διαφορετικά, τόσο από την Αττική Οδό, όσο και από όλους τους άλλους παραχωρημένους αυτοκινητόδρομους. 

Ας δούμε όμως πρώτα κάποιες λεπτομέρειες για τον «Κηφισό» , όπως έχει επικρατήσει να λέγεται η Λεωφόρος Κηφισού.

• Ο Κηφισός είναι κεντρικός οδικός άξονας των Αθηνών, ο οποίος έχει κατασκευαστεί επί του ποταμού Κηφισού. Ξεκινά από την περιοχή της Κηφισιάς και διατρέχει πλήθος δήμων και συνοικιών της Αττικής, καταλήγοντας στον Φαληρικό όρμο, όπου και συνδέεται με τη Λεωφόρο Ποσειδώνος.
• Είναι μέρος της  (Ε75) και του Ευρωπαϊκής Οδού 75 Αυτοκινητοδρόμου 1.
• Η λεωφόρος είναι σε αρκετό μήκος της  τριών λωρίδων κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, σε άλλο μήκος της τεσσάρων λωρίδων, ενώ διαθέτει παράδρομους, γέφυρες και πλήθος εξόδων, εξυπηρετώντας τις πολυάριθμες επιχειρήσεις που εδρεύουν κατά μήκος της.
• Παλαιότερα ο ποταμός Κηφισός είχε πολλά νερά και ο δρόμος περνούσε εκατέρωθεν του ποταμού. Στη νεότερη εποχή τα νερά διατέθηκαν μέσω αγωγών και άλλων έργων σε αρδευτικές ανάγκες της ευρύτερης περιοχής, με αποτέλεσμα ο ποταμός να έχει σχεδόν αποξηρανθεί στις μέρες μας. Κατά τη δεκαετία του 1990 ο ποταμός εγκιβωτίστηκε σχεδόν σε όλο το μήκος του, με το δρόμο να παίρνει τη μορφή αυτοκινητοδρόμου, ενώ στο υπόγειο τμήμα του λειτουργεί ως αντιπλημμυρικός αγωγός
• Η διαχείριση της κυκλοφορίας αλλά και η συντήρηση του δρόμου ανήκει στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής.
• Ο Κηφισός λειτουργεί ως τμήμα ενός ευρύτερου νοητού οδικού δακτυλίου της Αθήνας (μαζί με την Αττική Οδό και την παραλιακή Λεωφόρο Ποσειδώνος), εξυπηρετώντας ποικίλες μετακινήσεις, τόσο από βορρά προς νότο και προς το λιμάνι του Πειραιά, όσο και από τα δυτικά προάστια προς το κέντρο της πόλης και ανατολικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ιδιαίτερα υψηλός κυκλοφοριακός φόρτος, που την ώρα αιχμής αγγίζει τα 6.000 οχήματα ανά ώρα και ανά κατεύθυνση σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις του 2021.

Κυκλοφοριακοί φόρτοι μιας εργάσιμης ημέρας:

- Κατεύθυνση ΠΡΟΣ ΛΑΜΙΑ πριν την ράμπα εξόδου από Αχαρνών 87751 οχήματα ημερησίως (στοιχεία 1.6.2021)
- Κατεύθυνση ΠΡΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ μετά την ράμπα εξόδου από Αχαρνών 64613οχήματα ημερησίως (στοιχεία 1.6.2021)

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι ο δρόμος με την μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ελλάδα! Κοντά 152.000 οχήματα ημερησίως συνολικά και στις δύο κατευθύνσεις ! Και αποτελεί το Νο 1 πρόβλημα της Αττικής.

Τα αίτια

Τρία είναι τα βασικά αίτια, που μετατρέπουν τον Κηφισό στην λεωφόρο των στεναγμών: Το υψηλό ποσοστό βαρέων οχημάτων, η ανομοιομορφία της διατομής του άξονα καθ’ όλο το μήκος του και η οδηγική συμπεριφορά. Πιο αναλυτικά:

• Το υψηλό ποσοστό βαρέων οχημάτων περιορίζει εν γένει τη μέση ταχύτητα των οχημάτων και επηρεάζει σημαντικά την κυκλοφορία, ειδικά στην περίπτωση συμβάντος. Ακόμη και η απλή ακινητοποίηση ενός οχήματος περιορίζει τις διαθέσιμες λωρίδες και ειδικά όταν πρόκειται για βαρύ όχημα, αυξάνεται σημαντικά και ο χρόνος "εκκαθάρισης" του συμβάντος και απόδοσης στην κυκλοφορία όλης της διατομής
• H αλληλουχία των λωρίδων, ο αριθμός των οποίων αυξομειώνεται κατά μήκος του δρόμου . Πράγματι, σε ένα μήκος περί τα 15 χιλιόμετρα, από τον κόμβο του ΣΕΦ στην παραλία μέχρι τον κόμβο Μεταμόρφωσης, τόσο το πλάτος όσο και το πλήθος των διαθέσιμων λωρίδων μεταβάλλεται συχνά, ενώ ανομοιογένεια παρουσιάζει και ο σχεδιασμός των κόμβων και ειδικά των κλάδων εισόδου και εξόδου και των λωρίδων επιβράδυνσης και επιτάχυνσης, με την ύπαρξη μέχρι και ισόπεδων διαμορφώσεων εισόδου και εξόδου. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα σημείο-λαιμός που συμφορείται πρώτο και απελευθερώνεται τελευταίο: στην άνοδο, ο κόμβος της Αχαρνών, όπου μειώνεται το πλάτος από τέσσερις σε τρεις λωρίδες. Παρόλο που το σημείο αυτό "φωνάζει" ότι έχει πρόβλημα, αλλά και ότι υπάρχει χώρος για λύση χωρίς μεγάλο κόστος, δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ.

• Τέλος η (σ.σ. η ασυνείδητη) οδηγική συμπεριφορά αποτελεί γενικότερο φαινόμενο στην χώρα μας και δεν χρήζει ειδικής ανάλυσης στην συγκεκριμένη περίπτωση. Ας σημειωθεί ακόμη ότι πολλές ακινητοποιήσεις οφείλονται σε βλάβες των οχημάτων ή ακόμη και γιατί μερικοί «έμειναν» από βενζίνη!

Ακόμη πρέπει να προστεθούν:

• Οι καιρικές συνθήκες και ειδικά η βροχή , που δεν είναι συχνή ίσως στη χώρα μας, αλλά αποτελεί επίσης έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς των Ελλήνων οδηγών. Συνήθως όταν βρέχει η σκέψη να πάρουμε το Ι.Χ. μας για να πάμε στη δουλειά μας φαντάζει μια πιο πρακτική και ίσως άνετη λύση συγκριτικά με τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Όχι όμως και στην περίπτωση του Κηφισού. Όλα επιβαρύνονται όταν οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς.
• Η πανδημία. Σε γενικές γραμμές η χρήση του Ι.Χ. αυξήθηκε καθώς πολλοί το προτιμούν ως μέσο μετακίνησης έναντι των ΜΜΜ, οπότε αυξάνεται ο κυκλοφοριακός φόρτος.
• Η αύξηση του αριθμού των κυκλοφορούντων οχημάτων στο Λεκανοπέδιο. 200.000 νέα οχήματα προστέθηκαν στα ήδη κυκλοφορούντα σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του 2021.
• Η πιθανότητα εμφάνισης βλαβών σε σηματοδότες που βρίσκονται στους κλάδους εξόδου και στο εγγύτερο τοπικό δίκτυο, μεταφέροντας τη συμφόρηση και στον Κηφισό
• Η αδιαφορία των οδηγών για τη χρησιμότητα και την ορθή χρήση της ΛΕΑ (Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης). Είναι κάτι που πρέπει επίσης να επισημανθεί.

… και τα στηθαία

Υπάρχουν όμως και άλλα θέματα που εντυπωσιάζουν αρνητικά . Όπως τα στηθαία του Κηφισού. Ένα μικρό κάγκελο (που δεν συγκρατεί παρά μόνο, ενδεχομένως, σπρώξιμο από χέρι κάποιου - σίγουρα όχι πρόσκρουση οποιουδήποτε οχήματος), διαχωρίζει ρεύματα κυκλοφορίας. Για πολλά χρόνια, ήταν το μοναδικό διαχωριστικό σε όλο το μήκος του "αυτοκινητοδρόμου", τοποθετημένο πάνω σε κράσπεδο τύπου Trief. Η συγκεκριμένη διαμόρφωση προσφέρεται για χαμηλές ταχύτητες και σίγουρα όχι για αυτές που αναπτύσσονται στον Κηφισό. Όσες πινακίδες 60 χλμ/ώρα και να τοποθετηθούν, στον δρόμο αυτό χρειάζεται κάτι διαφορετικό.

Ένα τέτοιο διαχωριστικό διαλύθηκε πριν 2 χρόνια από ένα φορτηγό που ανέβαινε την Αθηνών-Λαμίας , πριν αυτό μπει στο αντίθετο ρεύμα, πέσει κάθετα στα (κανονικά, πλην σχεδιασμένα για πλάγιες εκτροπές) στηθαία που διαχωρίζουν με τον παράπλευρο και τα διαλύσει κι αυτά, παρασύροντας στο μεταξύ τα δύο ΙΧ της καθόδου. Διαπέρασε το στηθαίο με χαρακτηριστική άνεση!

Ποιες είναι οι λύσεις για το κυκλοφοριακό στον Κηφισό

Εμείς προτείνουμε δύο είδη παρεμβάσεων: διαχειριστικές και κατασκευαστικές. Οι πρώτες αναφέρονται σε άμεση και αποτελεσματική διαχείριση συμβάντων και οι δεύτερες αφορούν σε έργα ώστε το φαινόμενο των 4 λωρίδων που γίνονται για κάποιο διάστημα 3 , και μετά ξανά 4 να αντιμετωπισθεί.

Διαχειριστικές παρεμβάσεις

1. Εξοπλισμός του φορέα διαχείρισης με έναν κατ’ ελάχιστον αριθμό ΒΑΝ με κατάλληλο εξοπλισμό όπως κώνους, πινακίδες ΚΟΚ και βασικά εργαλεία όπως άμμο, πυροσβεστήρες  κλπ Αυτό ξεκίνησε αλλά πρέπει να διευθετηθούν ορισμένα θέματα αρμοδιοτήτων και συνεννόησης με την Τροχαία

2. Σύμβαση με εταιρία οδικής βοήθειας για διάθεση τουλάχιστον για το διάστημα 6πμ-10μμ (2 8ωρα) 2 οχημάτων με πλατφόρμες για μεταφορά ΙΧ εκτός λεωφόρου και 1 οχήματος για μεταφορά φορτηγών σε περίπτωση βλάβης ή ατυχήματος.

3. Συμφωνία με Τροχαία για αστυνόμευση του Κηφισού με αποκλειστική διάθεση περιπολικών ώστε να επεμβαίνουν άμεσα σε ατύχημα. Ακόμη καλύτερα, υιοθέτηση της πρότασης στελεχών της Τροχαίας να ιδρυθεί Τροχαία Νοτίου Τμήματος Κηφισού (από το ίδρυμα Νιάρχου μέχρι την Αττική Οδό). Σήμερα στο συγκεκριμένο δρόμο επιχειρούν 4 Τροχαίες(!), που όμως δεν έχουν εξειδικευμένο προσωπικό για συμβάντα σε αυτοκινητόδρομους.

Κατασκευαστικές παρεμβάσεις

Προτείνεται να εξετασθεί η δυνατότητα επεμβάσεων στις ορισμένες θέσεις της Λεωφόρου Κηφισού, στις οποίες η μείωση του πλάτους του οδοστρώματος (από 4 λωρίδες σε 3) επηρεάζει δυσμενώς τη ροή της κυκλοφορίας επί της οδού. Αυτές π.χ. θα μπορούσαν να είναι:

1.Ρεύμα προς Πειραιά : περιοχή πλατείας Αγ.Κοσμά Αιτωλού (Νέα Φιλαδέλφεια – Κόκκινος Μύλος- έναντι τέως αντιπροσωπείας RENAULT).

2.Ρεύμα προς Πειραιά : όπου η Λεωφόρος Κηφισού φέρεται επί γεφύρας υπεράνω της οδού Πίνδου.

3.Ρεύμα προς Πειραιά : περιοχή γεφύρας άνω διάβασης οδού Βρυούλων.

4. Ρεύμα προς Πειραιά : περιοχή πεζογέφυρας στην αρχή της υπογείου διαβάσεως οχημάτων που συνδέει την Λεωφόρο Κηφισού με την οδό Αχαρνών.

5. Ρεύμα προς Πειραιά : περιοχή γέφυρας άνω διάβασης οδού Αχαρνών.

6.Ρεύμα προς Λαμία: περιοχή γέφυρας άνω διάβασης οδού Αχαρνών.

Οι παρεμβάσεις θα είναι: μετακινήσεις στηθαίων, αλλαγή πλάτους ΛΕΑ , νόμιμη μείωση πλάτους λωρίδων κλπ , όχι δηλαδή μεγάλα έργα. Ως αποτέλεσμα o Κηφισός θα αποκτήσει 4 λωρίδες ανά κατεύθυνση στις θέσεις αυτές και η ροή κυκλοφορίας θα βελτιωθεί.

Επιπρόσθετα προτείνονται:

1. Κατασκευή ή επισκευή των στηθαίων
2. φύτευση σωστή και πυκνή στην μεσαία νησίδα, όπου είναι εφικτό.
3. πινακίδες ονοματοδοσίας των 19 γεφυρών που υπάρχουν πάνω από την Λ. Κηφισού.

Συμπέρασμα

Οι προτάσεις αυτές είναι συγκεκριμένες και λεπτομερειακές . Τα απαιτούμενα κονδύλια δεν είναι μεγάλου ύψους. Το έργο μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμο.

Η γενικότερη μας άποψη είναι ότι τα μεγάλα προβλήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας πρέπει να αντιμετωπίζονται αποφασιστικά από τους αρμόδιους φορείς, να δρομολογούνται λύσεις σε αυτά και ιδιαίτερα τώρα όπου με τη σοβούσα ενεργειακή κρίση υπάρχει μεγάλη ανάγκη περιορισμού της κατανάλωσης καυσίμων.

Και ένας τρόπος να επιτευχθεί αυτό, είναι να «λυθούν» (δηλ.να βελτιωθούν) τα προβλήματα συμφορήσεων σε μεγάλους οδικούς άξονες και σε σύνθετους κόμβους του Λεκανοπεδίου.

Διαβάστε επίσης