Πολλοί ίσως έχουν αναρωτηθεί γιατί δημιουργείται σχεδόν… αυτόματα μποτιλιάρισμα κάθε φορά που βρέχει, με τους περισσότερους οδηγούς να μην γνωρίζουν ότι επιβαρύνουν την κατάσταση χωρίς να το γνωρίζουν.
Μία από τις προφανέστερες εξηγήσεις για την αστραπιαία κυκλοφοριακή συμφόρηση όταν βρέχει είναι ότι πολλοί οδηγοί συμβουλεύονται το δελτίο καιρού, και στην περίπτωση που πρόκειται να βρέξει, προτιμούν να χρησιμοποιήσουν το αυτοκίνητο -αντί για τη μοτοσικλέτα ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς- για να πάνε στη δουλειά τους.
Μία ακόμη πιθανή εξήγηση είναι ότι η βροχή αναγκάζει τους περισσότερους οδηγούς να επιβραδύνουν, καθώς μειώνεται η ορατότητα και αυξάνεται ο κίνδυνος να χάσουν τον έλεγχο. Επίσης δεν είναι σπάνιο φαινόμενο το μποτιλιάρισμα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον να οφείλεται σε παράγοντες που είναι πέρα από τον έλεγχο μας, όπως για παράδειγμα ένα τροχαίο ατύχημα που έχει αποκλείσει την κυκλοφορία σε κάποια λωρίδα του δρόμου.
BUY NOW
Υπάρχουν όμως αρκετές περιπτώσεις στις οποίες δημιουργείται μποτιλιάρισμα και μάλιστα ιδιαίτερα βαρύ, χωρίς να υπάρχει κανένας προφανής λόγος. Αυτό είναι το λεγόμενο «μποτιλιάρισμα φάντασμα». Όσο και αν ακούγεται απίστευτο αρχικά, την ευθύνη για αυτό το κυκλοφοριακό «έμφραγμα» την φέρει αποκλειστικά η συμπεριφορά του εκάστοτε οδηγού.
Το «κλειδί» για την κατανόηση του φαινομένου βρίσκεται στη φυσική, και πιο συγκεκριμένα στην έννοια της «μεταβλητότητας» (metastability), που χρησιμοποιείται συχνά στη μοντελοποίηση της κυκλοφορίας. Η κατάσταση αυτή, όπως υποδηλώνει μελέτη του Χάρβαρντ, είναι αυτή που προκαλεί κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Ένα παράδειγμα είναι μια χιονοστιβάδα. Κατά τη διάρκειά της, το χιόνι είναι ασταθές, αφού «γλιστράει» στην πλαγιά του βουνού. Όταν η χιονοστιβάδα τελειώσει, το χιόνι είναι σταθερό. Πριν ξεκινήσει όμως η χιονοστιβάδα, το χιόνι είναι «μετασταθές» (metastable), επειδή οποιαδήποτε μικρή διαταραχή είναι αρκετή για να το κάνει να χάσει αυτό που έμοιαζε ως σταθερότητα, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μόνο «μεταβλητότητα».
Το αρχικό έναυσμα για τη δημιουργία αυτού του φαινομένου στον δρόμο είναι η καθημερινή συνήθεια δεκάδων οδηγών, οι οποίοι αγνοούν τις αποστάσεις που πρέπει να τηρούν από το προπορευόμενο όχημα και αυξομειώνουν ταχύτητα χωρίς λόγο. Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα αν οι εν λόγω οδηγοί αλλάζουν διαρκώς λωρίδα, προκαλώντας πρόβλημα σε παραπάνω από μία λωρίδες.
Όταν βρέχει αυτή η τάση ενισχύεται, καθώς υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να σταματήσει η κυκλοφορία. Για παράδειγμα, πολλοί είναι οι οδηγοί που, κατά τη διάρκεια της βροχής, «κοκκαλώνουν» ξαφνικά επειδή δεν έχουν δει άμεσα το προπορευόμενο όχημα και όλοι οι υπόλοιποι πίσω τους κάνουν το ίδιο. Οι αποστάσεις ασφαλείας τότε μειώνονται και προκαλείται γρηγορότερα κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Πώς θα μπορούσε να λύσει κανείς το πρόβλημα αυτό: Με την ακριβώς αντίστροφη μέθοδο. Κοινώς, αυξάνοντας την απόσταση που μας χωρίζει από το προπορευόμενο όχημα, επιτυγχάνοντας κατά αυτόν τον τρόπο τη μείωση της συχνότητας των επιβραδύνσεων και επιτρέποντας σε άλλα οχήματα να εισέλθουν και να εξέλθουν από την ίδια λωρίδα κυκλοφορίας χωρίς να επηρεάσουν τον ρυθμό κίνησης.
Παρακάτω ακολουθεί ένα ιδιαίτερα χιουμοριστικό video, το οποίο δίνει περισσότερες εξηγήσεις πάνω στο πώς δημιουργείται το μποτιλιάρισμα «φάντασμα».
