Τα νέα όρια της Ε.Ε. για το διοξείδιο του αζώτου (NO₂) θέτουν τεράστιες προκλήσεις για την αυτοκινητοβιομηχανία, και κυρίως για τα οχήματα με κινητήρα πετρελαίου.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σε ζήτημα βαρύνουσας σημασίας για την Ε.Ε. Ωστόσο η δημόσια συζήτηση επικεντρώνεται συχνά μόνο στην εξοικονόμηση CO₂, παρόλο που οι νέοι κανονισμοί της Ε.Ε. σχετικά με το μέσο ετήσιο επίπεδο διοξειδίου του αζώτου (NO₂) στον αέρα των κρατών-μελών θα μπορούσαν να έχουν άμεσο αντίκτυπο ιδίως στους ιδιοκτήτες ντίζελ οχημάτων.
Ενώ το CO₂ θεωρείται ο κύριος παράγοντας της κλιματικής αλλαγής, το διοξείδιο του αζώτου (NO₂) επηρεάζει άμεσα την ποιότητα του αέρα και, συνεπώς, την ανθρώπινη υγεία. Σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές και υγειονομικές αρχές, οι υψηλές συγκεντρώσεις NO₂ συνδέονται άμεσα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις.
BUY NOW
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να αναλάβει πιο αποφασιστική δράση από ό,τι στο παρελθόν. Ενώ η οδηγία της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα ορίζει ως όριο από το 2010 μια μέση ετήσια τιμή 40 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο (μg/m³), αυτή πρόκειται να μειωθεί στο μισό, δηλαδή στα 20 μg/m³ έως το 2030.
Ως επί το πλείστον, η ρύπανση από NO₂ είναι ένα ζήτημα που συνδέεται με τους κινητήρες ντίζελ, καθώς προκαλούν τις υψηλότερες εκπομπές οξειδίων του αζώτου, ενώ και οι βενζινοκινητήρες παίζουν σημαντικό ρόλο.
Προτού εφαρμοστεί το νέο, μειωμένο ανώτατο όριο για τις εκπομπές διοξειδίου του αζώτου, η ευρωπαϊκή οδηγία πρέπει να ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Η Ε.Ε. παρέχει το πλαίσιο, αλλά οι χώρες έχουν περιθώριο ως προς το πώς και πότε θα εφαρμόσουν συγκεκριμένα τις απαιτήσεις έως τον Δεκέμβριο του 2026.
Από το 2030, η ανώτατη τιμή θα μειωθεί στα 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο για το ημερολογιακό έτος. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα επίπεδα των ρύπων στον αέρα δεν θα υπερβαίνουν τις ανώτατες τιμές πουθενά στις περιοχές τους.
Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν θεσπιστεί περιβαλλοντικές ζώνες για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Για παράδειγμα, από το 2019 έχει επιβληθεί στη Στουτγάρδη απαγόρευση κυκλοφορίας για οχήματα με κινητήρες ντίζελ της κατηγορίας εκπομπών Euro 4 ή προηγούμενης. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στο Μόναχο από τον Φεβρουάριο του 2023.
Όμως, παρά τις αντιδράσεις για τις παραπάνω απαγορεύσεις και τις ακόλουθες οικονομικές συνέπειες, τα εν λόγω μέτρα κρίνονται ήδη αποτελεσματικά στη Γερμανία. Το 2024 ήταν το πρώτο έτος -από το 2010 και έπειτα- κατά το οποίο τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες τιμές της ευρωπαϊκής οδηγίας για την ποιότητα του αέρα σε ολόκληρη τη χώρα.
Αυτό περιλαμβάνει και τη μέση ετήσια τιμή για το διοξείδιο του αζώτου, η οποία, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος και μια πρώτη αξιολόγηση περίπου 600 σταθμών μέτρησης, ήταν για πρώτη φορά σε όλες τις τοποθεσίες κάτω από την επιτρεπόμενη ανώτατη τιμή των 40 μg/m³. Ειδικοί επισημαίνουν πως για την επίτευξη των παραπάνω στόχων απαιτείται η σταδιακή - ολοκληρωτική απόσυρση των diesel οχημάτων, την ώρα που η ΕΕ δέχεται πιέσεις για χαλάρωση του εν λόγω πλαισίου.
