Τα εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα που «σαπίζουν» επί μήνες σε χωράφια και δημόσιους δρόμους αποτελούν εστίες μόλυνσης με καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Σοκάρουν οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την απορριμματική και ρυπαντική επίδραση των Οχημάτων Τέλος Κύκλους Ζωής (Ο.Τ.Κ.Ζ), των οχημάτων, δηλαδή, εκείνων που οι ιδιοκτήτες τους έχουν αποφασίσει να μη χρησιμοποιήσουν ξανά και καταθέτουν μόνιμα τις πινακίδες τους, ώστε να αποφύγουν την επιβάρυνση τους από τα ποικίλα κόστη χρήσης, όπως είναι η ασφάλεια και τα τέλη κυκλοφορίας.

Στην ΕΕ εκτιμάται ότι κάθε χρόνο παράγονται 7-8 εκατομμύρια Ο.Τ.Κ.Ζ εκ των οποίων το περίπου 7%, εγκαταλείπονται σε πάσης φύσεως χώρους: Σε δημόσιους, δημοτικούς ή κοινοτικούς δρόμους, αλλά και σε χώρους όπου απαγορεύεται η στάθμευσή τους.

Αρχικά, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το αυτοκίνητο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας, παρέχοντας μας τεράστια διευκόλυνση στις μετακινήσεις μας. Παρ’ όλα αυτά, πέρα από την ρύπανση που προκαλεί κατά τη χρήση του (οξείδια του αζώτου και του θείου, διοξείδιο και μονοξείδιο του άνθρακα, αλλά και άλλες πτητικές οργανικές ενώσεις), δημιουργεί σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα και στις περιπτώσεις που εγκαταλειφθεί, όταν γεράσει.

Αυτό διότι με το πέρασμα των χρόνων και λόγω της επίδρασης των διαφόρων καιρικών φαινομένων όλα τα τοξικά υγρά που περιέχονται διοχετεύονται στο περιβάλλον: Οι λαμαρίνες σκουριάζουν, τα πλαστικά θρυμματίζονται και παράλληλα εξελίσσονται σε εστίες μόλυνσης. 

Πώς μολύνει ένα εγκαταλελειμμένο αυτοκίνητο;

Σε ένα αυτοκίνητο χρησιμοποιούνται τουλάχιστον 25 διαφορετικά είδη πλαστικών, τα οποία χρησιμοποιούν διάφορα προσθετικά, όπως είναι το κάδμιο που κρίνεται ιδιαίτερα επικίνδυνο. Παράλληλα, τα ελαστικά φέρουν εύφλεκτα υλικά τα οποία δεν αποσυντίθενται και αποτελούν σημαντική για πρόκληση πυρκαγιών και ρύπανση της ατμόσφαιρας.

Ακόμα, στο έδαφος καταλήγουν και πολλά από τα οξέα των μπαταριών, στις οποίες εμπεριέχεται και θειικό οξύ που, εφόσον, καταλήξει σε λίμνες μπορεί να προκαλέσει θάνατο σε θαλάσσια ζώα.

Σύμφωνα με μελέτες, ένα αυτοκίνητο αποβάλλει 10 κιλά καρκινογόνα ορυκτέλαια που καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες και υπόγεια ύδατα ρυπαίνοντας το έδαφος και την υδάτινη ζωή.

Επιπροσθέτως, ένα αυτοκίνητο απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα ένα κιλό αμιάντου, ο οποίος χρησιμοποιείται στα φρένα και τους δίσκους των αυτοκινήτων και αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες που προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα.

Πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων από τα παλιά οχήματα

Στην Ελλάδα, το νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση των παλιών αυτοκινήτων και ελαφρών φορτηγών καθορίζεται με βάση το Προεδρικό Διάγραμμα 116 (ΦΕΚ81Α/05.03.04), το οποίο θεσπίζει τα μέτρα και τους όρους για την εναλλακτική διαχείριση των Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της κοινοτικής οδηγίας 2000/53/ΕΚ.

Η νομοθεσία αποσκοπεί στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων από τα παλιά οχήματα καθώς και την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και τις άλλες μορφές αξιοποίησης των οχημάτων και των κατασκευαστικών τους στοιχείων στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

Στη χώρα μας, ο εγκεκριμένος από την πολιτεία φορέας για τη διαχείριση των Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής είναι η ΕΔΟΕ (Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδας) η οποία λειτουργεί υπό την ομπρέλα του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.) και αυτή τη στιγμή εξυπηρετεί τους κατόχους οχημάτων με περισσότερα από 150 κέντρα εξυπηρέτησης οχημάτων σε όλη την Ελλάδα.

Το σύστημα ανακύκλωσης της ΕΔΟΕ συνεργάζεται και με άλλα συλλογικά συστήματα ανακύκλωσης, όπου παραδίδονται υλικά όπως ορυκτέλαια, ελαστικά και συσσωρευτές ενώ τα υπόλοιπα επικίνδυνα απόβλητα παραδίδονται σε εταιρείες διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Ένα ποσοστό, σχεδόν 75%, των ΟΤΚΖ αποτελείται από χρήσιμα μέταλλα τα οποία ανακυκλώνονται σε αντίστοιχες βιομηχανίες. Τέλος κάποια εξαρτήματα πωλούνται σαν μεταχειρισμένα ανταλλακτικά, δηλαδή επαναχρησιμοποιούνται.

Τα οφέλη από την ανακύκλωση οχημάτων

Από την ανακύκλωση προκύπτει διττό όφελος: Αφενός απελευθερώνεται σημαντικός δημόσιος χώρος ο οποίος είχε καταληφθεί από τα εγκαταλελειμμένα οχήματα, ενώ αποτρέπεται και η διαρροή επικίνδυνων υλικών στο περιβάλλον. Αφετέρου δίνεται η δυνατότητα επανάκτησης υλικών και μετάλλων τα οποία επαναχρησιμοποιούνται.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ε.Ο.ΑΝ., μέσω της ανακύκλωσης των οχημάτων καθίσταται εφικτή η ανάκτηση μεγάλων ποσοτήτων σιδηρούχων μετάλλων – συμπεριλαμβανομένου του χάλυβα – αλλά και πλαστικών.

Ως εκ τούτου, εξοικονομείται η εξόρυξη μη ανανεώσιμων ορυκτών και η κατανάλωση ενέργειας, ενώ τροφοδοτούνται και άλλα συστήματα ανακύκλωσης όπως τα ελαστικά, οι μπαταρίες και τα ορυκτέλαια.

Από την ανακύκλωση των μπαταριών ανακτάται κυρίως ο μόλυβδος και από τους καταλύτες ανακτώνται πολύτιμα μέταλλα όπως η πλατίνα και το ρόδιο. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στόχος της ΕΕ είναι να ανακυκλώνεται πάνω από το 95% του βάρους ενός οχήματος.

Σημειώνεται ότι όσοι πολίτες εντοπίζουν εγκαταλελειμμένο αυτοκίνητο (δείτε εδώ πότε θεωρείται ένα όχημα εγκαταλελειμμένο) καλούνται να απευθυνθούν στον Δήμο, ώστε να δρομολογηθούν οι διαδικασίες της ανακύκλωσης του αυτοκινήτου.

Διαβάστε επίσης