Αφορμή για την έλευση των πρώτων φωτεινών σηματοδοτών στην Ελλάδα ήταν το κλίμα ανομίας που επικρατούσε στους δρόμους και η ανάγκη να μειωθούν τα τροχαία δυστυχήματα.
Σήμερα ουδείς μπορεί να φανταστεί ένα οδικό δίκτυο «γυμνό» από φωτεινούς σηματοδότες, πόσο μάλλον όταν αυτοί διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της κυκλοφορίας και την αποφυγή των τροχαίων ατυχημάτων.
Μέχρι τα μέσα, όμως, της δεκαετίας του '30, η λέξη «φανάρι» δεν είχε θέση στο λεξιλόγιο των ελάχιστων οδηγών εκείνης της εποχής, στην Ελλάδα. Όλα άλλαξαν το καλοκαίρι του 1936 μετά από πρωτοβουλία του τότε διοικητού της Τροχαίας στην Αθήνα, Αλέξανδρου Θεοφανίδη, ο οποίος είχε απογοητευτεί από το κλίμα ανομίας που επικρατούσε στους δρόμους της πρωτεύουσας.
BUY NOW
«Νομίζεις ότι έχουν κάμει όρκο να παραβαίνουν όσο συχνότερα μπορούν τις αστυνομικές διατάξεις», δήλωνε ο διοικητής, καυτηριάζοντας την ασυνείδητη οδηγκή συμπεριφορά των κατόχων τροχοφόρων, οι οποίοι κόρναραν χωρίς λόγο και επιτάχυναν σε ανύποπτο χρόνο δίχως να τους καίγεται καρφί.
Μερίδιο σε αυτή την… τρέλα φαίνεται πως κατείχαν και οι πεζοί που εγκατέλειπαν τα πεζοδρόμια, περπατώντας στη μέση του δρόμου.
Το μέγεθος του προβλήματος αποτυπώνουν ανάγλυφα και οι αριθμοί που είχε παρουσιάσει παλαιότερα η ιστοσελίδα taathinaika.gr. Το 1935 είχαν σημειωθεί 949 τροχαία δυστυχήματα, ενώ ο αριθμός των κυκλοφούντων οχημάτων περιοριζόταν σε 29.063.
Ο Αλέξανδρος Θεοφανίδης δεν άργησε να εισηγηθεί την τοποθέτηση φωτεινών σηματοδοτών, οι οποίοι ήδη έπαιρναν θέση σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Με τα φανάρια είχε συστηθεί και ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Κοτζιάς, κατά το ταξίδι του στο εξωτερικό.
Το πρώτο φανάρι στην Ελλάδα
Η τοποθέτηση του πρώτου φαναριού επί ελληνικού εδάφους έγινε τον Ιούλιο του 1936 στη συμβολή των οδών Σταδίου και Πεσματζόγλου, προκαλώντας την έκπληξη των περαστικών που κοιτούσαν αποσβολωμένοι τα ηλεκτροφόρα σύρματα του φωτισμού.
Όσον αφορά την ενημέρωση που έλαβαν οι οδηγοί, το πράσινο σήμαινε «ελευθέρα διάβασις», το κίτρινο «ενδιάμεσος φάσις» και το κόκκινο «Αλτ, κίνδυνος»!
Το πρώτο φανάρι αγοράστηκε 70.000 δραχμές από το Βερολίνο και λειτουργούσε 14 ώρες την ημέρα, από τις 8.00 το πρωί, μέχρι τις 10.00 το βράδυ. Όταν έφτανε η ώρα να… σβήσει, αυτό γινόταν μέσω ενός διακόπτη που ήταν τοποθετημένος στην απέναντι γωνία.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της τότε εποχής, το πράσινο διαρκούσε 20 δευτερόλεπτα, το κίτρινο 5 δλ. και το κόκκινο 10 δλ. Λίγο αργότερα τοποθετήθηκε και το δεύτερο φανάρι στη στην συμβολή των οδών Σταδίου και Αιόλου, για να ακολουθήσουν περισσότερα.
Σημειώνεται ότι σε πρώτο στάδιο, τα φανάρια δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, ενώ το υψηλό κόστος τους απαγόρευσε τη μαζική τοποθέτηση φωτεινών σηματοδοτών σε κάθε γωνιά της Αθήνας.
Εντούτοις, η τοποθέτηση των πρώτων φαναριών στην Αθήνα ήταν από τις μείζονος σημασίας πρωτοβουλίες για την προώθηση της κυκλοφοριακής αγωγής και της οδικής ασφάλειας.
Με πληροφορίες από taathinaika.gr