Όλα αλλάζουν σύμφωνα με μια ανάλυση του Bloomberg Green για τις μεταβάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη σε τέσσερις ηπείρους.

Μια τεράστια αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στα ηλεκτρικά οχήματα, σύμφωνα με μια ανάλυση του Bloomberg Green η οποία αφορά στα ποσοστά υιοθεσίας σε όλο τον κόσμο. Μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, 31 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, είχαν ξεπεράσει αυτό που έχει γίνει ένα κομβικό σημείο καμπής για ηλεκτρικά αυτοκίνητα όταν το 5% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων είναι αμιγώς ηλεκτρικά. Αυτό το όριο σηματοδοτεί την έναρξη της μαζικής υιοθέτησης, μετά την οποία οι τεχνολογικές προτιμήσεις ανατρέπονται γρήγορα.

Όταν ολοκληρώθηκε για πρώτη φορά αυτή η ανάλυση το 2022, μόνο 19 χώρες είχαν περάσει το οριακό σημείο του 5%. Πέρυσι, αυτός ο αριθμός αυξήθηκε καθώς τα ηλεκτρικά οχήματα εξαπλώθηκαν σε τέσσερις ηπείρους. Για πρώτη φορά, μερικές από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές βρέθηκαν στην Ανατολική Ευρώπη και τη Νοτιοανατολική Ασία. Η τροχιά που χάραξαν οι χώρες που προηγήθηκαν δείχνει πώς τα EV μπορούν να αυξηθούν από το 5% στο 25% των νέων αυτοκινήτων σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια.

Γιατί είναι σημαντικό το 5%;

Οι νέες τεχνολογίες — από τηλεοράσεις έως έξυπνα ρολόγια — ακολουθούν μια καμπύλη υιοθέτησης σε σχήμα S. Οι πωλήσεις κινούνται με ανίχνευση κατά τη φάση της πρώιμης υιοθέτησης, πριν κολλήσουν σε ένα κύμα επικρατούσας αποδοχής. Η μετάβαση εξαρτάται συχνά από την υπέρβαση αρχικών φραγμών όπως το κόστος, η έλλειψη υποδομών και ο σκεπτικισμός των καταναλωτών. Το σημείο ανατροπής σηματοδοτεί την ισοπέδωση αυτών των φραγμών. Ενώ το ταξίδι κάθε χώρας στο 5% διαδραματίζεται διαφορετικά, τα χρονοδιαγράμματα συγκλίνουν τα επόμενα χρόνια.

«Μόλις πραγματοποιηθούν αρκετές πωλήσεις, έχετε έναν ενάρετο κύκλο. Περισσότερα EVs που εμφανίζονται σημαίνει ότι περισσότεροι άνθρωποι τα βλέπουν ως mainstream, αυτοκινητοβιομηχανίες πιο πρόθυμες να επενδύσουν στην αγορά και η υποδομή φόρτισης επεκτείνεται σε καλή τροχιά», δήλωσε ο Corey Cantor, αναλυτής EV στο BloombergNEF.

Αρκετές χώρες πέρασαν το οριακό σημείο πέρυσι με απίστευτο τρόπο. Η Ταϊλάνδη αναδείχθηκε πρωτοπόρος στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Νοτιοανατολικής Ασίας, ξεπερνώντας το όριο του 5% το πρώτο τρίμηνο του 2023 και στη συνέχεια ανέβηκε στο σχεδόν 13% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων μέχρι το τελευταίο τρίμηνο. Η μετάβαση υπερτροφοδοτήθηκε με το άνοιγμα του πρώτου εγχώριου εργοστασίου ηλεκτρικών οχημάτων της Ταϊλάνδης, που ανήκει στην κινεζική Great Wall Motor Co.

Μια παρόμοια ιστορία διαδραματίστηκε στην Τουρκία, μια χώρα που μόλις και μετά βίας βρισκόταν στο ραντάρ για υιοθέτηση EV πριν από ένα χρόνο. Η τουρκική αυτοκινητοβιομηχανία γνωστή ως Togg άλλαξε τον διακόπτη με την κυκλοφορία του πρώτου της αυτοκινήτου με μπαταρίες - το T10X - ένα SUV που ανταγωνίζεται απόλυτα το Model Y της Tesla. Οι πωλήσεις του ηλεκτρικού Togg σημείωσαν εκρηκτικό ρυθμό. Η Τουρκία πέρασε το οριακό σημείο του 5% το τρίτο τρίμηνο και μέχρι το τέταρτο τρίμηνο ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη.

Αν και αυτή η προσέγγιση του μεριδίου αγοράς στα σημεία καμπής των EV δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να πραγματοποιηθεί η μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, δεν αποκλείει επιβράδυνση ή οπισθοδρόμηση από έτος σε έτος λόγω διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας, οικονομικής ύφεσης, χρεοκοπιών και πολιτικής. Οι αναλυτές στο BloombergNEF αναμένουν ότι οι πωλήσεις πλήρως ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών οχημάτων θα αυξηθούν περίπου 22% φέτος παγκοσμίως, επιβραδύνοντας από τα τελευταία αρκετά χρόνια, αν και δεν αλλάζει δραματικά τις μακροπρόθεσμες προοπτικές για την υιοθέτηση των EV.

Οι ΗΠΑ υπολειτουργούν

Το οριακό σημείο των ΗΠΑ έφτασε μέχρι τα τέλη του 2021 — σχετικά αργά για μια χώρα με την οικονομική της επιρροή. Οι Αμερικανοί οδηγοί ζήτησαν EV με μεγαλύτερη αυτονομία από τα παλαιότερα μοντέλα που προσφέρονται, και η προτίμηση των ΗΠΑ για φορτηγά και μεγάλα SUV απαιτούσε μεγαλύτερες μπαταρίες από ό,τι μπορούσε να αντέξει η νεοφυής αλυσίδα εφοδιασμού.

Δύο χρόνια μετά τη διέλευση του οριακού σημείου, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υστερούν σε σχέση με τις χώρες που προηγήθηκαν. Τα πλήρως ηλεκτρικά αυτοκίνητα αντιπροσώπευαν το 8,1% των πωλήσεων αυτοκινήτων στις ΗΠΑ το τελευταίο τρίμηνο, πολύ λιγότερο από τον μέσο όρο του 18,1% για 20 χώρες στο ίδιο σημείο της καμπύλης υιοθέτησης. Η μόνη χώρα με μικρότερο μερίδιο ηλεκτρικών οχημάτων στα δύο χρόνια ήταν η Νότια Κορέα, ένα έθνος του οποίου το άγχος της αυτονομίας ανταγωνίζεται τις ΗΠΑ.

Καμία χώρα μέχρι στιγμής δεν χρειάστηκε περισσότερα από τρία χρόνια για να φτάσει από το 5% στο 15% των ηλεκτρικών οχημάτων - πράγμα που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα είτε θα ξεφύγουν από την τάση το 2024 είτε θα απαιτήσουν ξαφνική επιτάχυνση στις πωλήσεις για να καλύψουν τη διαφορά.

Ενώ η παραπάνω ανάλυση αφορά οχήματα που λειτουργούν μόνο με μπαταρίες, ορισμένες χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, υιοθέτησαν ταχύτερα υβριδικά plug-in. Οι ΗΠΑ παρακάμπτουν κυρίως τα υβριδικά, τα οποία έχουν μικρότερες μπαταρίες που υποστηρίζονται από κινητήρα βενζίνης, αλλά οι αυτοκινητοβιομηχανίες στρέφονται τώρα σε αυτά για να αποτρέψουν μια δαπανηρή αναμέτρηση με ολοένα φθηνότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα εκτός Κίνας.

Δεδομένου ότι τα υβριδικά δεν απαιτούν το ίδιο επίπεδο υποδομής ή δέσμευσης των καταναλωτών με τα πλήρως ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η πρώτη φάση υιοθέτησης μπορεί να είναι πιο ασταθής. Ένα σταθερό σημείο καμπής για αυτήν την ευρύτερη κατηγορία ηλεκτρικών οχημάτων δεν επιτυγχάνεται έως ότου το 10% των νέων οχημάτων είναι υβριδικά ή πλήρως ηλεκτρικά, σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg Green. Οι ΗΠΑ δεν ξεπερνούσαν το σήμα, με μερίδιο αγοράς 9,9% για το δεύτερο εξάμηνο του 2023.

Ένα σημείο καμπής για τον κόσμο

Οι χώρες που έχουν πλέον περάσει το οριακό σημείο των EV αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα των παγκόσμιων πωλήσεων αυτοκινήτων. Αυτό εξακολουθεί να αφήνει μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού πίσω από την καμπύλη. Ωστόσο, μπορεί να πλησιάζει ένα οριακό σημείο για την Ινδία, την Ινδονησία και την Πολωνία, σημαντικές αγορές αυτοκινήτων όπου τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν αυξηθεί. Στη Νότια Αμερική, μια μεγάλη ώθηση σε εξέλιξη από την κινεζική BYD θα μπορούσε να δώσει τη σπίθα για ευρεία υιοθέτηση ξεκινώντας από τη Βραζιλία.

Εφαρμόζοντας αυτό το πλαίσιο σε ολόκληρο τον πλανήτη, το σημείο καμπής του 5% EV ξεπεράστηκε το 2021. Το τέταρτο τρίμηνο του 2023, τα πλήρως ηλεκτρικά αυτοκίνητα αντιπροσώπευαν περίπου το 12% των νέων αυτοκινήτων που πωλήθηκαν παγκοσμίως. Οι ίδιες δυνάμεις που ώθησαν τόσους πολλούς αγοραστές αυτοκινήτων να δοκιμάσουν το πρώτο τους ηλεκτρικό μοντέλο — πτώση των τιμών των μπαταριών, περισσότεροι φορτιστές, καλύτερες επιδόσεις — συνεχίζουν να κάνουν τα EV ανταγωνιστικά σε νέες αγορές.