Από την ίδρυσή της το 1899, η Fiat έχει κατασκευάσει πολλά αυτοκίνητα που άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους στην ιστορία της αυτοκίνησης. Ανάμεσα σε αυτά, πέντε μοντέλα ξεχωρίζουν ως αληθινά “διαμάντια” της φίρμας του Τορίνου.

Στο κλείσιμο του 19ου αιώνα η Fabbrica Italiana di Automobili Torino δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μία μικρή εταιρεία με μόλις 35 υπαλλήλους. Όμως, δεν άργησε καθόλου να μετατραπεί σε μία εταιρεία-θρύλο της ιστορίας του αυτοκινήτου.

Αν και η αμερικανική της περιπέτεια δεν κράτησε πολύ μετά την επέκτασή της στο εξωτερικό το 1910, στην Ευρώπη η Fiat εδραίωσε τη θέση της χάρη σε αυτοκίνητα που συνδύαζαν προσιτότητα, πρακτικότητα και ποιότητα κατασκευής.

Ωστόσο, παρακάτω θα δούμε ορισμένα από τα λιγότερο πρακτικά ή προσιτά, αλλά σίγουρα αυτοκίνητα που άλλαξαν τη ροή της ιστορίας - της εταιρείας, όπως και του αυτοκινήτου.

Fiat 8V (1952-1954)
Παρουσιάστηκε στο Σαλόνι της Γενεύης το 1952, αιφνιδιάζοντας τους πάντες, καθώς επρόκειτο για ένα απροσδόκητο μοντέλο από μια εταιρεία που ειδικευόταν στα οικονομικά αυτοκίνητα, όπως το 500 “Topolino”.

Σχεδιασμένο από τους Dante Giacosa και Luigi Rapi, αυτό το υπέροχο σπορ αυτοκίνητο εξοπλίστηκε με κινητήρα V8 2.0 λίτρων, αρχικά με 104 ίππους, οι οποίοι αργότερα αυξήθηκαν στους 125. Παρήχθη σε μόλις 114 μονάδες, ενώ μερικές εξ αυτών έφεραν εξατομικευμένα αμαξώματα, όπως το διάσημο Supersonic της Ghia.

Fiat 500 (1957-1975)
Ο απόλυτος θρύλος. Το Fiat 500 έφερε την επανάσταση στην κατηγορία των μικρών αυτοκινήτων, εγκαταλείποντας τον εμπρόσθιο κινητήρα υπέρ ενός δικύλινδρου κινητήρα τοποθετημένου στο πίσω μέρος. που απέδιδε 13 ίππους με τα 479 κ.εκ. του, για να κινήσει βάρος μόλις 499 κιλών.

Το 500ράκι έγινε αμέσως δημοφιλές στην Ιταλία για την οικονομία και την πρακτικότητά του.Η πιο ιδιαίτερη έκδοσή του ήταν η Abarth 695 SS, με έναν βελτιωμένο κινητήρα 37 ίππων - που το καθιστούσε ικανό να φτάσει τα 140 km/h. Αν και το νέο Fiat 500 του 2007 αποτελεί μια εξαιρετική σύγχρονη αναβίωση, δεν έχει ξεπεράσει ακόμα σε πωλήσεις το αρχικό μοντέλο.

Fiat Dino (1966-1973)
Το Fiat Dino γεννήθηκε από τη συνεργασία με τη Ferrari, όταν ο «commendatore» Enzo έπρεπε να κατασκευάσει τουλάχιστον 500 V6 κινητήρες για να ομολογκάρει τα αγωνιστικά του αυτοκίνητα. Αρχικά, παρουσιάστηκε ως Spider σχεδιασμένο από τον οίκο Pininfarina, ενώ αργότερα εμφανίστηκε και το Coupe της Bertone με εντελώς διαφορετικές γραμμές.

Και τα δύο εξοπλίστηκαν με τον V6 της Ferrari, αρχικά στην έκδοση 2.0 λίτρων με 158 ίππους, και από το 1969 στην έκδοση 2.4 λίτρων με 178 ίππους, καθιστώντας το ένα από τα ομορφότερα Fiat που κατασκευάστηκαν ποτέ.

Fiat X1/9 (1972-1989)
Εμπνευσμένο από το πρωτότυπο Autobianchi A112 Runabout του Marcello Gandini, ήταν το πρώτο κεντρομήχανο Fiat παραγωγής. Παρά το προσιτό κόστος και την εξαιρετική οδική συμπεριφορά του, αρχικά επικρίθηκε για τον κινητήρα 1.3 λίτρων με μόλις 74 ίππους. 

Από το 1978, αναβαθμίστηκε με τον κινητήρα 1.5 λίτρου με 85 ίππους, αλλά αυτό που πραγματικά εντυπωσίασε ήταν η οδηγική εμπειρία - η οποία ήταν πιο συναρπαστική από ό,τι έδειχναν οι αριθμοί.

Fiat 131 Abarth Rally (1976-1978)
Αυτό το μοντέλο μετέτρεψε ένα οικογενειακό σεντάν σε ένα θρυλικό αγωνιστικό αυτοκίνητο. Δημιουργήθηκε για να αντικαταστήσει τη Lancia Stratos στους αγώνες ράλι και κατάφερε να κερδίσει δύο παγκόσμιους τίτλους Κατασκευαστών και δύο τίτλους Οδηγών στο WRC.

Οι 400 ομολογκαρισμένες εκδόσεις δρόμου διατήρησαν το επιθετικό αεροδυναμικό κιτ και τις μηχανικές βελτιώσεις των αγωνιστικών μοντέλων, όπως ανεξάρτητη ανάρτηση, δισκόφρενα σε όλους τους τροχούς και έναν 2.0 λίτρων twin-cam τετρακύλινδρο κινητήρα της Abarth με 140 ίππους. Το 0-100 km/h ολοκληρωνόταν σε 7,7 δευτερόλεπτα, με τελική ταχύτητα 192 km/h.